other languages
other sections
init(8) | Linux Sistem Yöneticisinin Kılavuzu | init(8) |
İSİM¶
init - süreç kontrol başlangıcıKULLANIM¶
/sbin/init [ -a ] [ -s ] [ -b ] [ -z xxx] [ 0123456Ss ] /sbin/telinit [ -t saniye ] [ 0123456sSQqabcUu ]
AÇIKLAMA¶
init, bütün süreçlerin atasıdır. init'in birincil görevi /etc/inittab içinde saklı betikten süreçler oluşturmaktır (ayrıntılar için inittab(5)'a bakınız). Bu dosyada, init'in çeşitli hatlar üzerinden kullanıcıların bağlanmasını sağlamak üzere getty(1) süreçleri oluşturmasını sağlayan girdiler vardır. Ayrıca belirli sistemler tarafından ihtiyaç duyulan özerk süreçleri de kontrol eder.ÇALIŞMA SEVİYELERݶ
Çalışma seviyesi, sistemde varolan süreçlerden belirtilmiş olanların çalışmasını sağlayan yazılım yapılandırmasına verilen addır. Her bir çalışma seviyesi için, init tarafından başlatılan süreçler /etc/inittab dosyası içinde tanımlıdır. init sekiz değişik çalışma seviyesinden birinde olabilir: 0-6, S veya s. Çalışma seviyesi telinit kullanılarak yetkili bir kullanıcı tarafından, init'e uygun bir sinyal gönderilerek değiştirilir.SİSTEM AÇILIŞI¶
Çekirdek açılış töreninin son halkası olarak init çalıştırıldığı zaman, içinde öntanımlı çalışma seviyesi girdisi olup olmadığını kontrol etmek için /etc/inittab dosyasına bakılır (bakınız inittab(5)). Bu öntanımlı çalışma seviyesi, sistem açılışı sonrası düşülecek çalışma seviyesini belirtir. Bu tür bir girdi yok ise veya /etc/inittab dosyası yok ise, konsoldan bir çalışma seviyesi girilmesi gerekir.ÇALIŞMA SEVİYELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESݶ
Belirtilen bütün süreçler çalıştırıldıktan sonra init; kendi oluşturduğu bir sürecin sonlandırılmasını, bir enerji kesme sinyalinin veya telinit tarafından gönderilen bir çalışma seviyesi değiştirme sinyalinin gelmesini bekler. Bu üç durumdan biri gerçekleşirse, /etc/inittab dosyasını tekrar kontrol eder. Bu dosyaya yeni girdiler eklenmiş olabilir. Bununla birlikte, init bunlardan birinin gerçekleşmesini bekler. Durumlara anında tepki verebilmek için, telinit'in Q veya q komutu ile init'in /etc/inittab dosyasını tekrar kontrol etmesi sağlanabilir. Şayet init tek kullanıcılı kipte değilse ve bir enerji kesme sinyali alırsa (SIGPWR), gidip /etc/powerstatus dosyasını okur. Daha sonra bu dosyanın içeriğine bağlı olarak şu komutlardan birini uygular:- F(AIL)
- Enerji KGK tarafından sağlanıyordur ve bir
süre sonra enerji kesilecektir. powerwait ve powerfail
girdileri çalıştırılır.
- O(K)
- Enerji tekrar gelmiştir. powerokwait girdisi
çalıştırılır.
- L(OW)
- KGK'nın akülerindeki enerji azalmaktadır ve
enerji kesilecektir. Powerfailnow girdisi
çalıştırılır.
TELINIT¶
/sbin/telinit, /sbin/init'e bir bağdır. Tek karakterlik argümanlar ve sinyalleri kabul eder. Aşağıdaki argümanlar telinit'e talimat olarak verilebilir:- 0,1,2,3,4,5 veya 6
- init'in, belirtilen çalışma
seviyesine geçmesi istenir.
- a,b veya c
- init'in, sadece a,b veya c
çalışma seviyesi için verilmiş olan
/etc/inittab dosyası girdilerini
çalıştırması istenir.
- Q veya q
- init'in, /etc/inittab dosyasını
tekrar kontrol etmesi istenir.
- S veya s
- init'in tek kullanıcılı kipe
geçmesi istenir.
- U veya u
- init'in, durumunu koruyarak, kendini tekrar
başlatması istenir. /etc/inittab dosyası tekrar
okunmaz. Çalışma seviyeleri Ss12345'den birisi
olmalıdır. Aksi taktirde istek sessizce yok sayılır.
Herhangi bir hata dönmez.
ORTAM DEĞİŞKENLERݶ
init, çalıştırdığı alt süreçler için aşağıdaki ortam değişkenlerini ayarlar:- PATH
- /usr/local/sbin:/sbin:/bin:/usr/sbin:/usr/bin
- INIT_VERSION
- init sürüm numarası. Bir betiğin
doğrudan init tarafından
çalıştırıp
çalıştırmadığını anlamak
açısından faydalıdır.
- RUNLEVEL
- Geçerli sistem çalışma seviyesi.
- PREVLEVEL
- Bir önceki sistem çalışma seviyesi.
Çalışma seviyesinin değiştirilmesi durumunda,
öncekini tespit etme açısından faydalıdır.
- CONSOLE
- Sistem konsolu. Gerçekte çekirdekten miras
alınır. Şayet bu seçenek ayarlanmaz ise, init
tarafından öntanımlı olarak /dev/console
kullanılır.
AÇILIŞ SEÇENEKLERݶ
Açılış esnasında init'e seçenekler girilebilir (LILO içinden). init şu seçenekleri kabul eder:- -s, S, single
- Tek kullanıcı kipinde açılış.
Bu kipte /etc/inittab dosyası incelenir ve açılış
rc betikleri, tek kullanıcılı kip kabuğu
başlatılmadan önce
çalıştırılır.
- 1-5
- Açılış sonrası girilecek
çalışma seviyesini belirtir.
- -b, emergency
- Herhangi bir açılış betiğini
çalıştırmadan doğrudan tek
kullanıcılı kip kabuğuna düşer.
- -a, auto
- Çekirdek, kullanıcının
müdahalesine gerek kalmadan öntanımlı komut
satırı ile yüklenmişse, LILO önyükleyicisi
komut satırına "auto"
sözcüğünü ekler. Şayet bu bulunursa,
init AUTOBOOT ortam değişkenine "yes"
değerini atar. Bunu bir güvenlik ölçüsü
olarak kullanamayacağınızı unutmayın,
çünkü kullanıcı komut satırını
kendi de tanımlayabilir.
- -z xxx
- -z'ye verilen argüman yok sayılır. Bu
seçeneği komut satırını biraz daha
genişletmek için kullanabilirsiniz, böylece
yığıt içinde daha fazla yer kaplaması
sağlanmış olur. init komut satırını
büyük bir ustalıkla yönetir, böylece ps(1)
geçerli çalışma seviyesini gösterebilir.
ARAYÜZ¶
init iletiler için; /dev içindeki /dev/initctl fifosunu dinler. Arayüz tam olarak bitmemiş ve belgeleme işlemleri de bitirilmemiştir. İlgilenenler /src dizinindeki init kaynak kodlarının tar arşivindeki initreq.h dosyasına bakabilirler.SİNYALLER¶
init çeşitli sinyallere tepki verir:- SIGHUP
- init /etc/initrunlvl ve /var/log/initrunlvl
dosyalarını arar. Şayet bu dosyalardan birisi var ise ve
bir ASCII çalışma seviyesi içeriyorsa, init bu
çalışma seviyesine geçer. Bu sadece geçmişe
uyum için konulmuştur. Normal durumlarda (dosyanın
olmadığı durumlarda) init, telinit'in
-q seçeneği ile
çalıştırıldığını kabul eder
ve buna göre davranır.
- SIGUSR1
- Bu sinyali alınca, init kendi denetim fifosu
olan /dev/initctl'u kapatır ve tekrar açar. /dev dizinin
tekrar bağlandığı zamanlarda,
açılış betikleri için oldukça
faydalıdır.
- SIGINT
- CTRL-ALT-DEL üçlemesine
basıldığı durumlarda, çekirdek init'e bu
sinyali gönderir. O da ctrlaltdel eylemini etkinleştirir.
- SIGWINCH
- KeyboardSignal tuşuna basıldığı
durumlarda, çekirdek init'e bu sinyali gönderir. O da
kbrequest eylemini etkinleştirir.
UYUM¶
init, System V init ile uyumludur. /etc/init.d ve /etc/rc{çalışmaseviyesi}.d dizinleri içindeki betikler ile birlikte uyum içinde çalışır. Eğer sisteminiz geleneksel yapıya uyuyorsa, /etc/init.d içinde bu betiklerin nasıl çalıştığını açıklayan bir README dosyası bulacaksınız.İLGİLİ DOSYALAR¶
/etc/inittab /etc/initscript /dev/console /etc/ioctl.save /var/run/utmp /var/log/wtmp /dev/initctl
UYARILAR¶
init, süreçlerin ve bu süreçlerin soyundan gelen diğer süreçlerin orijinal süreç grupları içinde kaldıklarını varsayar. Şayet bir süreç, süreç grubunu değiştirirse, init bu süreci öldüremez ve aynı uçbirim hattında iki süreç ile karşılaşabilirsiniz.TANI KOYMA¶
Şayet bir girdi 2 dakika içinde 10 kereden fazla çoğaltılıyorsa, init, bu girdi satırında bir hata olduğunu düşünecek, sistem konsolundan bir hata iletisi verecek ve 5 dakika geçmeden veya bir sinyal almadan bu girdinin tekrar çoğalmasına izin vermeyecektir. Buradaki amaç, /etc/inittab içinde hatalı bir girdinin sistem kaynaklarını yok etmesini önlemektir.YAZAN¶
Miquel van Smoorenburg <miquels (at) cistron.nl> tarafından yazılmıştır, ilk kılavuz sayfası Michael Haardt <u31b3hs (at) pool.informatik.rwthaachen.de> tarafından yazılmıştır.İLGİLİ BELGELER¶
bash(1), getty(1), kill(1), login(1), initscript(5), inittab(5), utmp(5), runlevel(8), shutdown(8).ÇEVİREN¶
Yalçın Kolukısa <yalcink01 (at) yahoo.com>, Şubat 200423 Ağustos 2001 |