İSİM¶
chattr - Bir Linux genişletilmiş ikinci sürüm dosya
sisteminin üzerinde dosya özniteliklerini değiştirir
KULLANIM¶
chattr [-RV] [-v sürüm] [kip] dosyalar...
AÇIKLAMA¶
chattr bir Linux genişletilmiş ikinci sürüm dosya
sisteminin üzerinde dosya özniteliklerini değiştirir.
Sembolik kip sözdizimi: +-=[ASacDdIijsTtu]
'
+' işleci belirtilen özniteliklerin varolanlara eklenmesini
sağlar; '
-' işleci belirtilen öznitelikleri dosya
özniteliklerinden çıkartır; '
=' işleci ise
belirtilen özniteliklerin dosya öznitelikleri ile
değiştirilmesini sağlar. Bu işlecin
kullanılmasından sonra dosyanın var olan öznitelikleri
tamamen yok olur. Belirtilen öznitelikler eskilerinin yerini alır.
'
uASacDdijsu' harfleri dosyalar için yeni öznitelikleri
seçer:
A ile erişim zamanı güncellenmez,
S
ile güncellemeler eşzamanlı olur,
D ile dizin
güncellemelerini eşzamanlı olur,
a ile sadece dosya
sonuna ekleme yapılabilir,
c ile dosyalar
sıkıştırılmış tutulur,
d ile dosya
dump uygulamasından etkilenmez,
i ile dosya
değiştirilemez,
j ile jurnalleme yapılır,
s
ile silme güvenliği sağlanır,
T ile dizin tepe
dizin varsayılır,
t ile dosya eklemesi ayrı bir blok ile
olmaz,
u ile silinememezlik sağlanır.
SEÇENEKLER¶
- -R
- Dizinlerin özniteliklerini ve içeriklerini
ardışık olarak değiştirir. Dizin
geçişleri esnasında karşılaşılan
sembolik bağlar yoksayılır.
- -V
- Yapılan işlem hakkında daha
ayrıntılı çıktı verir ve sürüm
bilgilerini gösterir.
- -v sürüm
- Dosyanın sürümünü/nesil
numarasını ayarlar.
ÖZNİTELİKLER¶
- A
- Dosyanın erişim zamanı güncellenmez.
Bu, dizüstü sistemlerde disk G/Ç sırasında bir
miktar tasarruf sağlar.
- a
- Sadece dosyanın sonuna ekleme yapılabilir. Sadece
root ya da CAP_LINUX_IMMUTABLE özelliğine sahip bir
süreç bunu ayarlayıp, değiştirebilir.
- c
- Sıkıştırılmış;
dosyanın okuma-yazma sırasındaki
açılması/sıkıştırılması
çekirdeğin denetimindedir. Bu dosyadan okuma yapılmak
istendiğinde sıkıştırılmamış veri
döner. Yazılmak istendiğinde ise diske yazılmadan
önce sıkıştırma yapılır.
- D
- Bir dizine uygulanır ve dizindeki
değişiklikler diske eşzamanlı yazılır; bu
dosya alt sisteminin 'dirsync' seçeneği ile
bağlanmasına eşdeğerdir.
- d
- dump(8)
çalıştırıldığında dosya yedekleme
adayı olmaz.
- E
- Deneysel sıkıştırma yamaları
tarafından, sıkıştırılmış
dosyanın sıkıştırma hatasına sahip
olduğunu göstermek için kullanılır. chattr
kullanarak düzenlenemez veya sıfırlanamaz; bununla birlikte
lsattr(1) ile görüntülenebilir.
- I
- Htree kodu tarafından isim-değer çifti
tabloları kullanarak indislenmesinin geciktiğini belirtmek
için kullanılır. chattr kullanarak düzenlenemez
veya sıfırlanamaz; bununla birlikte lsattr(1) ile
görüntülenebilir.
- i
- Değişmez; dosya içeriği silinemez,
yazılamaz, dosyaya bağ oluşturulamaz ve ismi
değiştirilemez. Sadece root ya da CAP_LINUX_IMMUTABLE
özelliğine sahip bir süreç bunu ayarlayıp,
değiştirebilir.
- j
- Jurnal; dosya içindeki bütün bilgiler,
dosyanın kendisine yazılmadan önce, etx3
günlükleme sistemine yazdırılır. Fakat burada
dosya sisteminin "data=ordered" veya "data=writeback"
seçeneklerinden biri ile bağlanmış olması
gerekir. Dosya sistemi "data=journalled" seçeneği ile
bağlanmışsa, zaten bütün veriler
günlüklenmiş durumdadır ve bu niteliğin bir
anlamı kalmaz. Sadece root ya da CAP_LINUX_IMMUTABLE
özelliğine sahip bir süreç bu niteliği
ayarlayıp, silebilir.
- s
- Silinme güvenliği; bu özellik verilen bir
dosya silindiğinde veri alanı sıfırlarla doldurulur.
- S
- Eşzamanlı güncellemeler; bu
özelliği içeren bir dosya değiştirildiği
zaman tüm değişiklikler diske anında
yazılır, dosya alt sisteminin 'sync' seçeneği ile
bağlanmasına eşdeğer özellik sağlar.
- T
- Bu özniteliğe sahip olan dizin, dizin
yapısının tepesi olarak kabul edilecektir. Buradaki
amaç, Linux 2.5.46 ve daha sonrasında kullanılan Orlov blok
ayırıcıya uyum sağlamaktır.
- t
- Bu özniteliğe sahip olan dosyada, diğer
dosyalar ile birleştirmeden dolayı bir blok
parçalanması meydana gelmez (uç birleştirmeyi
destekleyen dosya sistemleri için). LILO gibi dosya sistemini
doğrudan okuyan ve uç birleştirmeli dosyaları
anlamayan uygulamalar için bu gereklidir.
- u
- Silinememezlik; bu dosya silindiğinde
içeriği saklanır. Bu, kullanıcıya, silinmiş
dosyanın geri getirilmesini (undelete) isteme olanağı
sağlar.
- X
- Deneysel sıkıştırma yamaları
tarafından, sıkıştırılmış
dosyanın ham içeriğine doğrudan
erişilebileceğini göstermek için kullanılır.
chattr kullanarak düzenlenemez veya sıfırlanamaz;
bununla birlikte lsattr(1) ile görüntülenebilir.
- Z
- Deneysel sıkıştırma yamaları
tarafından, sıkıştırılmış
dosyanın kirlenmiş olduğunu göstermek için
kullanılır. chattr kullanarak düzenlenemez veya
sıfırlanamaz; bununla birlikte lsattr(1) ile
görüntülenebilir.
YAZAN¶
chattr Remy Card <Remy.Card (at) linux.org> tarafından
yazılmıştır.
YAZILIM HATALARI VE SINIRLAMALAR¶
Linux 2.2'de, 'c', 's' ve 'u' öznitelikleri çekirdek dosya sistemi
tarafından desteklenmemekteydi. Yakın bir gelecekte, bu
öznitelikler, ext2 dosya sistemine eklenecektir.
'j' seçeneği, sadece ext3 olarak bağlanmış dosya
sistemlerinde kullanışlıdır.
'D' seçeneği sadece Linux çekirdeğinin 2.5.19 ve daha
yüksek sürümlerinde geçerlidir.
TEMİNݶ
chattr, e2fsprogs paketinin bir parçasıdır ve
http://e2fsprogs.sourceforge.net adresinden temin edilebilir.
İLGİLİ BELGELER¶
lsattr(1).
ÇEVİREN¶
Yalçın Kolukısa <yalcink01 (at) yahoo.com>, Kasım 2003