'\" -*- coding: UTF-8 -*-
.\" Copyright (C) 1998-2004 Miquel van Smoorenburg.
.\"
.\" This program is free software; you can redistribute it and/or modify
.\" it under the terms of the GNU General Public License as published by
.\" the Free Software Foundation; either version 2 of the License, or
.\" (at your option) any later version.
.\"
.\" This program is distributed in the hope that it will be useful,
.\" but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of
.\" MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE.  See the
.\" GNU General Public License for more details.
.\"
.\" You should have received a copy of the GNU General Public License
.\" along with this program; if not, write to the Free Software
.\" Foundation, Inc., 51 Franklin Street, Fifth Floor, Boston, MA 02110-1301 USA
.\"
.\"{{{}}}
.\"{{{  Title
.\"*******************************************************************
.\"
.\" This file was generated with po4a. Translate the source file.
.\"
.\"*******************************************************************
.TH INIT 8 "29 lipca 2004" "sysvinit " "Podręcznik administratora systemu Linux"
.\"}}}
.\"{{{  Name
.SH NAZWA
.\"}}}
.\"{{{  Synopsis
init, telinit \- sterowanie procesu inicjującego
.SH SKŁADNIA
\fB/sbin/init\fP [\fB \-a \fP] [\fB \-s \fP] [\fB \-b \fP] [\fB \-z\fP \fIxxx\fP] [\fB 0123456Ss \fP]
.br
\fB/sbin/init\fP [\fB \-\-version \fP]
.br
\fB/sbin/telinit\fP [\fB \-t\fP \fISEKUNDY\fP ] [\fB 0123456sSQqabcUu \fP]
.br
.\"}}}
.\"{{{  Description
\fB/sbin/telinit\fP [\fB \-e\fP \fIZMIENNA\fP[\fB=\fP\fIWARTOŚĆ\fP] ]
.SH OPIS
.\"{{{  init
.SS Init
\fBInit\fP jest przodkiem wszystkich procesów. Jego głównym zadaniem jest
stworzenie procesów w oparciu o skrypt zapisany w pliku \fI/etc/inittab\fP
(patrz też \fBinittab\fP(5)). Ten plik zawiera zwykle pozycje, które każą
procesowi \fBinit\fP pomnażać \fBgetty\fP na każdej linii, na które użytkownicy
mogą się zalogować. Kontroluje też samodzielne procesy, których istnienie
jest konieczne w danym systemie.
.PP
.\"{{{ Runlevels
.SH "POZIOMY PRACY"
\fIRunlevel\fP (poziom pracy) jest to konfiguracja oprogramowania systemu,
która pozwala zaistnieć tylko wytypowanym grupom procesów. Procesy tworzone
przez \fBinit\fP dla każdego z tych poziomów są zdefiniowane w pliku
\fI/etc/inittab\fP. \fBinit\fP może być w jednym z ośmiu poziomów pracy: \fB0\(en6\fP
i \fBS\fP (inaczej \fBs\fP). Poziom pracy jest zmieniany przez uruchomienie
\fBtelinit\fP przez uprzywilejowanego użytkownika.  \fBtelinit\fP wysyła
odpowiednie sygnały do \fBinit\fP, mówiące, w jaki tryb ma przejść.
.PP
Tryby pracy \fBS\fP, \fB0\fP, \fB1\fP, oraz \fB6\fP są zarezerwowane. Tryb S jest
używany do zainicjowania systemu, podczas jego rozruchu. Gdy uruchamiany
jest tryb pracy S (w czasie rozruchu) lub tryb pracy 1 (przełączanie się z
trybu wielu użytkowników), system jest wprowadzany w tryb pracy jednego
użytkownika ("single\-user mode"), po którym bieżącym poziomem pracy jest
S. Tryb 0 jest używany, by zatrzymać system; tryb 6, by przeładować system
(reboot).
.PP
Po zakończeniu rozruchu w poziomie S, system jest automatycznie wprowadzany
w jeden z trybów wielu użytkowników, od 2 do 5, chyba że wystąpił problem,
który musi zostać naprawiony przez administratora, w trybie jednego
użytkownika. Po przejściu w tryb jednego użytkownika administrator zwykle
zajmuje się konserwacją, a następnie przeładowuje system.
.PP
Aby uzyskać więcej informacji na ten temat, proszę zapoznać się ze stronami
podręcznika \fBshutdown\fP(8) i \fBinittab\fP(5).
.PP
Tryby pracy 7\-9 również są poprawne, choć niezbyt dobrze
udokumentowane. Wynika to z faktu, że "tradycyjne" warianty Uniksa nie
używają ich.
.PP
.\"}}}
Poziomy \fIS\fP i \fIs\fP są w rzeczywistości takie same.  Wewnętrznie są to tylko
zastępcze nazwy dla tego samego trybu pracy.
.PP
.SH ROZRUCH
Po tym jak \fBinit\fP jest wywołany w ostatnim kroku sekwencji rozruchowej
jądra, szuka pliku \fI/etc/inittab\fP w celu znalezienia w nim pola typu
\fBinitdefault\fP (patrz też \fBinittab\fP(5)). Pole \fBinitdefault\fP określa
początkowy poziom pracy systemu. Jeśli nie ma tam takiego pola (lub wcale
nie istnieje \fI/etc/inittab\fP), poziom pracy musi być podany z konsoli
systemowej.
.PP
Poziom \fBS\fP lub \fBs\fP wprowadza system w tryb jednego użytkownika i nie
wymaga pliku \fI/etc/inittab\fP.
.PP
W trybie jednego użytkownika, wywoływany jest \fB/sbin/sulogin\fP na urządzeniu
\fI/dev/console\fP.
.PP
Podczas wchodzenia w tryb jednego użytkownika, proces \fBinit\fP inicjuje
ustawienia \fBstty\fP konsoli na bezpieczne wartości. Ustawiany jest tryb
clocal. Prędkość sprzętu i handshaking nie są zmieniane.
.PP
Podczas wchodzenia w tryb wielu użytkowników po raz pierwszy, \fBinit\fP
wykonuje pozycje \fBboot\fP i \fBbootwait\fP, by pozwolić systemom plików
zamontować się zanim użytkownicy będą mogli się zalogować. Potem wykonywane
są wszystkie pozycje przypisane danemu poziomowi pracy.
.PP
Kiedy nowy proces startuje, \fBinit\fP sprawdza najpierw, czy istnieje plik
\fI/etc/initscript\fP. Jeśli tak, używa tego skryptu by ten proces zacząć.
.PP
Za każdym razem, gdy proces potomny się zakończy, \fBinit\fP zapamiętuje ten
fakt i powód śmierci procesu jest zapisany w \fI/var/run/utmp\fP i
\fI/var/log/wtmp\fP, pod warunkiem, że te pliki istnieją.
.SH "ZMIENIANIE TRYBÓW PRACY"
After it has spawned all of the processes specified, \fBinit\fP waits for one
of its descendant processes to die, a powerfail signal, or until it is
signaled by \fBtelinit\fP to change the system's runlevel.  When one of the
above three conditions occurs, it re\-examines the \fI/etc/inittab\fP file.  New
entries can be added to this file at any time.  However, \fBinit\fP still waits
for one of the above three conditions to occur.  To provide for an
instantaneous response, the \fBtelinit Q\fP or \fBq\fP command can wake up \fBinit\fP
to re\-examine (reload) the \fI/etc/inittab\fP file.
.PP
Jeśli \fBinit\fP nie jest w trybie jednego użytkownika i odbiera sygnał zaniku
energii (SIGPWR), czyta plik \fI/etc/powerstatus\fP. Następnie uruchamia
polecenie zależne od zawartości tego pliku:
.IP F(AIL)
Zawodzi zasilanie, UPS dostarcza mocy. Wykonuje wpisy \fBpowerwait\fP i
\fBpowerfail\fP.
.IP O(K)
Zasilanie powróciło, uruchamia wpisy \fBpowerokwait\fP.
.IP L(OW)
Zasilanie zawodzi, a UPS\-owi wyczerpuje się bateria. Wykonuje wpisy
\fBpowerfailnow\fP.
.PP
Jeżeli plik \fI/etc/powerstatus\fP nie istnieje lub zawiera cokolwiek innego
niż jedną z liter \fBF\fP, \fBO\fP lub \fBL\fP, \fBinit\fP zachowa się tak, jakby
przeczytał \fBF\fP.
.PP
Usage of \fBSIGPWR\fP and \fI/etc/powerstatus\fP is discouraged. Someone wanting
to interact with \fBinit\fP should use the \fI/run/initctl\fP control channel \-
see the \fBinitctl\fP(5) manual page for more documentation about this.
.PP
.\"}}}
.\"{{{  telinit
Gdy \fBinit\fP jest proszony o zmianę poziomu działania, wysyła sygnał
ostrzegawczy \fBSIGTERM\fP do wszystkich procesów, które nie są zdefiniowane w
nowym poziomie pracy. Potem czeka 5 sekund zanim "na siłę" zakończy te
procesy poprzez sygnał \fBSIGKILL\fP.  Zauważ, że \fBinit\fP zakłada, że wszystkie
te procesy (i ich potomki)  pozostają w tej samej grupie procesów, którą
\fBinit\fP oryginalnie im utworzył. Jeżeli jakikolwiek proces zmienił swą
przynależność do grupy procesów to nie odbierze tych sygnałów. Tego typu
procesy muszą być kończone osobno (np. demony wszelakie \- przyp. tłum.).
.SH TELINIT
\fB/sbin/telinit\fP jest symbolicznym dowiązaniem do \fB/sbin/init\fP. Pobiera on
jednoznakowy argument i sygnały \fBinit\fP, by podjął stosowne działanie.
Poniższe argumenty można stosować jako rozkazy dla \fBtelinit\fP:
.IP "\fB0\fP, \fB1\fP, \fB2\fP, \fB3\fP, \fB4\fP, \fB5\fP lub \fB6\fP"
mówią procesowi \fBinit\fP by przełączył w odpowiedni poziom działania.
.IP "\fBa\fP, \fBb\fP, \fBc\fP"
tell \fBinit\fP to process only those \fB/etc/inittab\fP file entries having
runlevel \fBa\fP, \fBb\fP or \fBc\fP.
.IP "\fBQ\fP lub \fBq\fP"
każą procesowi \fBinit\fP jeszcze raz przeczytać plik \fI/etc/inittab\fP.
.IP "\fBS\fP lub \fBs\fP"
mówią żeby \fBinit\fP przełączył w tryb jednego użytkownika.
.IP "\fBU\fP lub \fBu\fP"
każą procesowi \fBinit\fP przeładować się (zachowując obecny stan). Nie
występuje ponowne odczytywanie pliku \fI/etc/inittab\fP. Poziom pracy powinien
być ustawiony na \fBSs0123456\fP, w przeciwnym wypadku żądanie może być
"delikatnie" zignorowane.
.PP
\fBtelinit\fP może także powiedzieć procesowi \fBinit\fP, jak długo powinien on
czekać między wysyłaniem sygnałów \fBSIGTERM\fP i \fBSIGKILL\fP. Domyślną
wartością jest 3 sekund, ale może być ona zmieniona za pomocą opcji \fB\-t\fP.
.PP
\fBtelinit \-e\fP mówi procesowi \fBinit\fP, aby zmienił środowisko procesów, które
mnoży. Argumenty do \fB\-e\fP mogą mieć postać \fIZMIENNA\fP=\fIWARTOŚĆ\fP, która
ustawia zmiennej \fIZMIENNA\fP wartość \fIWARTOŚĆ\fP lub postać \fIZMIENNA\fP (bez
znaku równości), która usuwa zmienną \fIZMIENNA\fP.
.PP
\fBtelinit\fP może być wywoływany tylko przez użytkowników uprzywilejowanych.
.PP
.\"}}}
.\"}}}
Wywołany \fBinit\fP sprawdza czy jest procesem inicjującym \fBinit\fP czy też jest
wywołany jako \fBtelinit\fP poprzez wgląd w swój \fIidentyfikator procesu\fP;
prawdziwy identyfikator procesu \fBinit\fP ma zawsze wartość \fB1\fP.  Teraz już
wiadomo, że zamiast wywoływać \fBtelinit\fP możesz też po prostu użyć \fBinit\fP,
a nie skrótu.
.SH ŚRODOWISKO
\fBInit\fP ustawia następujące zmienne środowiskowe dla wszystkich swoich
dzieci:
.IP \fBPATH\fP
\fI/bin:/usr/bin:/sbin:/usr/sbin\fP
.IP \fBINIT_VERSION\fP
Jak mówi nazwa \- wersja programu. Użyteczne dla określenia, jeśli skrypt
uruchamia się bezpośrednio z \fBinit\fP.
.IP \fBRUNLEVEL\fP
Obecny poziom pracy systemu.
.IP \fBPREVLEVEL\fP
Poprzedni poziom pracy systemu (użyteczne po zmianie poziomów).
.IP \fBCONSOLE\fP
Konsola systemu. Tak naprawdę ta wartość jest przyjmowana od jądra; jednak
jeśli nie jest ustawiona \fBinit\fP ustawi ją domyślnie na \fI/dev/console\fP.
.SH "FLAGI STARTOWE"
Jest możliwe by przekazać pewne flagi do procesu \fBinit\fP z monitora
startowego (np. LILO lub GRUB). \fBInit\fP dopuszcza stosowanie następujących
flag:
.TP  0.5i
\fB\-s, S, single\fP
Rozruch w trybie jednego użytkownika. W tym trybie \fI/etc/inittab\fP jest
sprawdzany (wczytywany) i skrypty startowe rc są zwykle uruchamiane zanim
wystartuje powłoka dla trybu jednego użytkownika.
.PP
.TP  0.5i
\fB1\-5\fP
Poziom działania w jakim system ma wystartować.
.PP
.TP  0.5i
\fB\-b, emergency\fP
Wejście bezpośrednio w tryb jednego użytkownika bez uruchamiania żadnych
innych skryptów startowych.
.PP
.TP  0.5i
\fB\-a, auto\fP
Program ładujący LILO dodaje słowo "auto" do linii poleceń, jeżeli uruchomił
jądro z domyślną linią poleceń (użytkownik jej nie zmieniał).  Jeżeli
\fBinit\fP znajdzie to słowo, ustawi zmienną środowiskową "AUTOBOOT" na
"yes". Proszę zauważyć, że nie można tego użyć jako środka bezpieczeństwa \-
oczywiści użytkownik mógł ręcznie w linii poleceń wpisać "auto" użyć opcji
\fB\-a\fP.
.PP
.TP  0.5i
\fB\-z \fP\fIxxx\fP
Argument opcji \fB\-z\fP jest ignorowany. Może być użyta do wydłużenia linii
poleceń, tak żeby zajmowała więcej miejsca na stosie. \fBinit\fP może wtedy
manipulować linią poleceń, tak żeby \fBps\fP(1) pokazywało bieżący tryb
uruchomienia.
.PP
.TP  0.5i
\fB\-\-version\fP
This argument, when used on its own, displays the current version of \fBinit\fP
to the console/stdout. It is a quick way to determine which \fBinit\fP software
and version is being used. After the version information is displayed,
\fBinit\fP immediately exits with a return code of zero.
.PP
.SH INTERFEJS
\fBinit\fP nasłuchuje wiadomości na łączu \fIfifo\fP w /dev, \fI/run/initctl\fP.
\fBtelinit\fP używa tego do komunikacji z procesem init. Ten interfejs nie jest
zbyt dobrze udokumentowany czy skończony. Zainteresowani powinni
przestudiować plik \fIinitreq.h\fP w podkatalogu \fIsrc/\fP archiwum tarowego z
kodem źródłowym \fBinit\fP.
.SH SYGNAŁY
Init reaguje na następujące sygnały:
.TP  0.5i
\fBSIGHUP\fP
Ma ten sam efekt co \fBtelinit q\fP.
.PP
.TP  0.5i
\fBSIGUSR1\fP
On receipt of this signals, \fBinit\fP closes and re\-opens its control fifo,
\fB/run/initctl\fP. Useful for bootscripts when \fI/dev\fP is remounted.
.TP  0.5i
\fBSIGUSR2\fP
When \fBinit\fP receives \fBSIGUSR2\fP, \fBinit\fP closes and leaves the control
fifo, \fB/run/initctl\fP, closed. This may be used to make sure \fBinit\fP is not
holding open any files. However, it also prevents \fBinit\fP from switching
runlevels. Which means commands like shutdown no longer work.  The fifo can
be re\-opened by sending \fBinit\fP the \fBSIGUSR1\fP signal.
.TP  0.5i
\fBSIGINT\fP
Normally the kernel sends this signal to \fBinit\fP when CTRL\-ALT\-DEL is
pressed. It activates the \fIctrlaltdel\fP action.
.TP  0.5i
\fBSIGWINCH\fP
Jądro wysyła ten sygnał jeśli wciśnięty został klawisz \fIKeyboardSignal\fP.
Aktywuje to akcję \fIkbrequest\fP.

.\"{{{  Conforming to
.SH "ZGODNE Z"
.\"}}}
.\"{{{  Files
\fBInit\fP jest kompatybilny z init obecnym System V. Działa razem ze skryptami
w katalogach \fI/etc/init.d\fP i \fI/etc/rc{poziom_działania}.d\fP.  Jeśli twój
system używa tej konwencji, to powinien być obecny plik \fIREADME\fP w katalogu
\fI/etc/init.d\fP wyjaśniający, jak te skrypty działają.
.SH PLIKI
.nf
/etc/inittab
/etc/initscript
/dev/console
/var/run/utmp
/var/log/wtmp
/run/initctl
.fi
.\"}}}
.\"{{{  Warnings
.SH OSTRZEŻENIA
\fBinit\fP zakłada, że procesy i ich procesy potomne pozostają w tej samej
grupie procesów, która była dla nich oryginalnie stworzona. Jeżeli
jakikolwiek proces zmienił swą przynależność do grupy procesów, \fBinit\fP nie
może ich zabić i może skończyć się na tym, że zostaną dwa procesy czytające
z jednego wiersza terminala.
.PP
.\"}}}
.\"{{{  Diagnostics
W systemie Debian, wejście w poziom pracy 1 powoduje zabicie wszystkich
procesów z wyjątkiem wątków jądra i skryptu który wykonuje zabijanie oraz
innych procesów w jego sesji. W konsekwencji, powracanie z poziomu 1 do
poziomu pracy trybu wielu użytkowników nie jest bezpieczne: demony, które
zostały uruchomione w poziomie S i są wymagane do normalnego działania nie
są dłużej uruchomione. System powinien zostać uruchomiony ponownie.
.SH DIAGNOSTYKA
.\"}}}
.\"{{{  Author
Jeśli \fBinit\fP zorientuje się, że wciąż powtarza namnażanie zadanego procesu
częściej niż 10 razy w ciągu 2 minut, wtedy założy, że gdzieś w wywołaniu
komendy jest błąd, wyśle wiadomość o błędzie na konsolę systemu, i przerwie
pomnażanie danego pola do upłynięcia 5 minut lub do odebrania
sygnału. Zapobiega to "zjadaniu" zasobów systemu gdy ktoś popełni literówkę
w pliku \fI/etc/inittab\fP lub gdy program normalnie uruchamiany dla danego
wpisu jest usunięty.
.SH AUTOR
.\"}}}
.\"{{{  See also
.MT miquels@\:cistron\:.nl
Miquel van Smoorenburg
.ME
, pierwszą wersję
strony podręcznika napisał
.MT u31b3hs@\:pool\:.informatik\:.rwth\-aachen\:.de
Michael Haardt
.ME .
.SH "ZOBACZ TAKŻE"
\fBgetty\fP(1), \fBlogin\fP(1), \fBsh\fP(1), \fBrunlevel\fP(8), \fBshutdown\fP(8),
\fBkill\fP(1), \fBinitctl\fP(5), \fBinittab\fP(5), \fBinitscript\fP(5), \fButmp\fP(5)
.\"}}}