.\" -*- coding: UTF-8 -*- .\" Copyright (c) 1998-2003 Proofpoint, Inc. and its suppliers. .\" All rights reserved. .\" Copyright (c) 1983, 1997 Eric P. Allman. All rights reserved. .\" Copyright (c) 1988, 1991, 1993 .\" The Regents of the University of California. All rights reserved. .\" .\" By using this file, you agree to the terms and conditions set .\" forth in the LICENSE file which can be found at the top level of .\" the sendmail distribution. .\" .\" .\" $Id: sendmail.8,v 8.61 2013-11-22 20:51:56 ca Exp $ .\" .\"******************************************************************* .\" .\" This file was generated with po4a. Translate the source file. .\" .\"******************************************************************* .TH SENDMAIL 8 "$Date: 2013\-11\-22 20:51:56 $" .SH NAZWA sendmail \- agent transportu poczty elektronicznej .SH SKŁADNIA \fBsendmail\fP [\fIflagi\fP] [\fIadres ...\fP] .br \fBnewaliases\fP .br \fBmailq\fP [\fB\-v\fP] .br \fBhoststat\fP .br \fBpurgestat\fP .br \fBsmtpd\fP .SH OPIS \fBSendmail\fP wysyła wiadomość do jednego lub więcej \fIodbiorców\fP, przerzucając ją przez wszelkie niezbędne sieci. \fBSendmail\fP może dokonywać przekazywania między sieciami, aby dostarczyć wiadomość do właściwego miejsca. .PP \fBSendmail\fP nie jest komendą interfejsu użytkownika; do tego służą inne programy; \fBsendmail\fP używany jest jedynie do dostarczania preformatowanych wiadomości. .PP Bez podanych flag, \fBsendmail\fP czyta standardowe wejście, aż do napotkania znaku końca pliku lub linii zawierającej pojedynczą kropkę i wysyła kopię tej wiadomości do wszystkich wymienionych adresów. Określa używane sieci na podstawie składni i zawartości adresów. .PP Adresy lokalne są wyszukiwane w pliku i odpowiednio aliasowane. Aliasowanie można wyłączyć, poprzedzając adres odwrotnym ukośnikiem. Od wersji 8.10 w rozszerzeniach aliasowych jest włączony nadawca, np. jeśli "jan" wysyła do "grupy", a "grupa" zawiera "jana", to wiadomość będzie także dostarczana "janowi". .SS Parametry .TP \fB\-Ac\fP Używa submit.cf nawet jeśli sposób wywołania nie wskazuje na to, że sendmail został uruchomiony w trybie wysyłania wiadomości [tj. został uruchomiony jako demon nasłuchujący na porcie SMTP \- przyp. tłum.]. .TP \fB\-Am\fP Używa sendmail.cf nawet jeśli sposób wywołania wskazuje, że sendmail został uruchomiony [np. przez program mailx lub mutt \- przyp. tłum.] w trybie wysyłania wiadomości. .TP \fB\-B\fP\fItyp\fP Ustawia rodzaj ciała listu na \fItyp\fP. Obecnie dozwolone wartości to 7BIT i 8BITMIME. .TP \fB\-ba\fP Go into ARPANET mode. All input lines must end with a CRLF, and all messages will be generated with a CRLF at the end. Also, the \*(lqFrom:\*(rq and \*(lqSender:\*(rq fields are examined for the name of the sender. .TP \fB\-bC\fP Check the configuration file. .TP \fB\-bd\fP Działa jako demon. \fBSendmail\fP się rozdzieli (patrz fork(2)) i uruchomi w tle, oczekując na gnieździe 25 na nadchodzące połączenia SMTP. Jest to zwyczajowy sposób uruchamiania z /etc/rc. .TP \fB\-bD\fP To samo, co \fB\-bd\fP, lecz powoduje uruchomienie się sendmaila jako procesu pierwszoplanowego (nie wywołuje fork()). .TP \fB\-bh\fP Drukuje trwałą bazę danych stanów komputerów. .TP \fB\-bH\fP Usuwa przeterminowane wpisy z trwałej bazy danych stanów komputerów. .TP \fB\-bi\fP Inicjuje bazę aliasów. .TP \fB\-bm\fP Dostarcza pocztę w normalny sposób (domyślne). .TP \fB\-bp\fP Wyświetla zawartość kolejki (kolejek). .TP \fB\-bP\fP Wyświetla liczbę wpisów w kolejce (kolejkach); dostępne tylko, gdy włączone jest wsparcie dla pamięci dzielonej. .TP \fB\-bs\fP Używa na standardowym wejściu i wyjściu protokołu SMTP opisanego w RFC\ 821. Flaga ta powoduje włączenie wszystkich operacji flagi \fB\-ba\fP kompatybilnych z SMTP. .TP \fB\-bt\fP Działa w trybie testowania adresu. Tryb ten odczytuje adresy i pokazuje etapy ich obróbki; może to być używane do testowania tablic konfiguracji. .TP \fB\-bv\fP Tylko weryfikuje nazwy \(em nie próbuje zebrać lub dostarczyć wiadomości. Tryb ten jest używany zwykle do sprawdzania poprawności nazw użytkowników lub list dyskusyjnych. .TP \fB\-C\fP\fIplik\fP Używa alternatywnego pliku konfiguracyjnego. \fBSendmail\fP pozbywa się dodatkowych uprawnień (set\-user\-ID lub set\-group\-ID), jeśli zostanie podany alternatywny plik konfiguracyjny. .TP \fB\-D \fP\fIplik_dziennika\fP Zapisuje komunikaty debugowania do podanego pliku zamiast na standardowe wyjście. .TP \fB\-d\fP\fIkategoria\fP\fB.\fP\fIpoziom...\fP Ustawia znacznik debugowania dla \fIkategorii\fP na \fIpoziom\fP. \fIKategoria\fP jest albo liczbą całkowitą, albo nazwą określającą dany temat, a \fIpoziom\fP jest liczbą całkowitą określającą żądany poziom komunikatów debugowania. Wyższe poziomy oznaczają więcej komunikatów. Można podać więcej niż jeden znacznik, rozdzielając je przecinkami. Listę numerów kategorii debugowania można znaleźć w pliku TRACEFLAGS w kodach źródłowych sendmaila. .br Opcja \fB\-d0.1\fP wyświetla wersję programu \fBsendmail\fP i opcje, z którymi został skompilowany. .br Większość innych kategorii jest użyteczna tylko podczas pracy z kodem źródłowym \fBsendmaila\fP i tam jest udokumentowana. .ne 1i .TP \fB\-F\fP\fIpełna_nazwa\fP Ustawia pełną nazwę nadawcy. .TP \fB\-f\fP\fInazwa\fP Ustawia nazwę osoby wymienionej w polu "from" (tj. nazwę nadawcy umieszczonego na kopercie maila). Adres ten może być także użyty w nagłówku "From:", jeżeli nagłówek ten nie występuje podczas pierwotnego wysyłania wiadomości. Adres nadawcy z koperty używany jako adresat notyfikacji o stanie dostarczenia wiadomości, a także może pojawiać się w nagłówku "Return\-Path:". Opcja \fB\-f\fP może być używana tylko i wyłącznie przez zaufanych ("trusted") użytkowników (zazwyczaj \fIroot\fP, \fIdaemon\fP oraz \fInetwork\fP) lub przez użytkowników, którzy podadzą jako jej wartość swój adres e\-mail. W przeciwnym wypadku do wiadomości dodany zostanie nagłówek "X\-Authentication\-Warning:". .TP \fB\-G\fP Przekaźnik (brama) wiadomości, na przykład gdy \fBrmail\fP wywoła \fBsendmaila\fP. .TP \fB\-h\fP\fIN\fP Ustawia licznik hopów na \fIN\fP. Licznik ten jest zwiększany za każdym przetworzeniem listu. Gdy sięgnie limitu, list zwracany jest z komunikatem o błędzie, jako ofiara pętli aliasowej. Jeśli opcja ta nie jest podana, linie "Received:" nie są zliczane. .TP \fB\-i\fP Do not strip a leading dot from lines in incoming messages, and do not treat a dot on a line by itself as the end of an incoming message. This should be set if you are reading data from a file. .TP \fB\-L \fP\fIetykieta\fP Ustawia identyfikator używany w komunikatach sysloga na podaną \fIetykietę\fP. .TP \fB\-N \fP\fIdsn\fP Ustawia powiadamianie o statusie dostarczenia na wartość \fIdsn\fP, która albo może być równa "never" dla braku powiadomień, albo może być oddzieloną przecinkami listą wartości: "failure", aby być powiadamianym po niepowiedzeniu się dostarczenia, "delay", aby być powiadamianym po opóźnieniu dostarczenia, oraz "success", aby być powiadamianym o poprawnym dostarczeniu wiadomości. .TP \fB\-n\fP Nie robi aliasowania. .TP \fB\-O\fP \fIoption\fP=\fIvalue\fP Ustawia opcję \fIopcja\fP na wartość \fIwartość\fP. Postać ta używa długich nazw. Szczegóły można znaleźć poniżej. .TP \fB\-o\fP\fIx wartość\fP Ustawia opcję \fIx\fP na określoną \fIwartość\fP. Ta postać używa nazw jednoznakowych. Krótkie nazwy nie są opisane w tym podręczniku; szczegóły można znaleźć w \fISendmail Installation and Operation Guide\fP. .TP \fB\-p\fP\fIprotokół\fP Ustawia nazwę protokołu używanego do odbierania wiadomości. Może to być prosta nazwa protokołu, taka jak "UUCP", lub protokół i nazwa komputera, np. "UUCP:ucbvax". .TP \fB\-q\fP[\fItime\fP] Przetwarza w podanych interwałach wiadomości zachowane w kolejce. Jeśli \fIczas\fP jest pominięty, przetwarza kolejkę tylko raz. \fICzas\fP jest podawany jako liczba zawierająca jednostki, którymi mogą być: "s" oznaczające sekundy, "m" \(em minuty, "h" \(em godziny, "d" \(em dni i "w" \(em tygodnie. Na przykład "\-q1h30m" oraz "\-q90m" ustawiają timeout na półtorej godziny. Domyślnie \fBsendmail\fP będzie działał w tle. Opcja ta może być bezpiecznie używana z \fB\-bd\fP. .TP \fB\-qp\fP[\fItime\fP] Podobna do \fB\-q\fP\fIczas\fP, z tym wyjątkiem, że zamiast okresowego tworzenia nowych dzieci do przetwarzania kolejki, \fBsendmail\fP tworzy dla każdej kolejki po jednym dziecku, które albo będzie przetwarzać kolejkę, albo będzie uśpione. Czas uśpienia jest podany jako argument, domyślnie wynosi 1 sekundę. Proces zawsze będzie spał co najmniej przez 5 sekund, jeśli kolejka była pusta podczas jej wcześniejszego przetwarzania. .TP \fB\-q\fPf Przetwarza zachowane wiadomości w kolejce tylko raz. Działa jako proces pierwszoplanowy (nie wywołuje fork()). .TP \fB\-q\fPG\fInazwa\fP Przetwarza zadania z grupy kolejek o podanej \fInazwie\fP. .TP \fB\-q\fP[\fI!\fP]I\fIpodciąg\fP Ogranicza przetwarzane zadania do zawierających \fIpodciąg\fP lub \(em jeśli podano \fI!\fP \(em go niezawierających w identyfikatorze kolejki. .TP \fB\-q\fP[\fI!\fP]Q\fIpodciąg\fP Ogranicza przetwarzane zadania do będących w kwarantannie i zawierających \fIpodciąg\fP lub \(em jeśli podano \fI!\fP \(em go niezawierających w przyczynie kwarantanny. .TP \fB\-q\fP[\fI!\fP]R\fIpodciąg\fP Ogranicza przetwarzane zadania do zawierających \fIpodciąg\fP lub \(em jeśli podano \fI!\fP \(em go niezawierających w nazwie jednego z odbiorców. .TP \fB\-q\fP[\fI!\fP]S\fIpodciąg\fP Ogranicza przetwarzane zadania do tych, zawierających \fIpodciąg\fP lub \(em jeśli podano \fI!\fP \(em go niezawierających w nazwie nadawcy. .TP \fB\-Q\fP[powód] Umieszcza elementy zwykłej kolejki w kwarantannie, jeśli podano jej powód jako argument tej opcji. Jeśli nie podano powodu, to kończy kwarantannę elementów, które w niej były. Należy używać tego z pewnym rodzajem dopasowań elementów spośród rodzajów opisanych powyżej. .TP \fB\-R \fP\fIreturn\fP Ustawia liczbę wiadomości zwracanych przy odbijaniu listu. Parametr \fIreturn\fP może mieć wartość "full", aby zwracać całą wiadomość, lub "hdrs", aby zwracać jedynie nagłówki. W tym drugim przypadku także odbicia lokalnych wiadomości zawierają tylko nagłówki. .TP \fB\-r\fP\fInazwa\fP Alternatywna i przedawniona postać flagi \fB\-f\fP. .TP \fB\-t\fP Szuka odbiorców w wiadomości. W poszukiwaniu odbiorców, \fBsendmail\fP poszuka w wiadomości linii To:, Cc: oraz Bcc:. Nagłówek Bcc: zostanie usunięty przed dalszą transmisją wiadomości. .TP \fB\-U\fP If a mail submission via the command line requires the use of the \fBSMTPUTF8\fP argument for the \fBMAIL\fP command, e.g., because a header uses UTF\-8 encoding, but the addresses on the command line are all ASCII, then this option must be used. Only available if \fBEAI\fP support is enabled, and the \fBSMTPUTF8\fP option is set. .TP \fB\-V \fP\fIenvid\fP Ustawia oryginalny identyfikator koperty. Jest to rozprzestrzeniane przez SMTP do serwerów obsługujących powiadomienia DSN i zwracane w wiadomościach o błędach, zgodnych z DSN. .TP \fB\-v\fP Wchodzi w tryb gadatliwy. Rozwijanie aliasów będzie ogłaszane, itp. .TP \fB\-X \fP\fIplik_dziennika\fP Loguje cały przepływ do wskazanych plików dziennika. Powinno być używane tylko jako ostatni sposób debugowania błędów mailera. Będzie bardzo szybko logować duże ilości danych. .TP \fB\-\-\fP Kończy przetwarzanie parametrów i używa pozostałych argumentów linii poleceń jako adresów. .SS Opcje Istnieje również spora liczba opcji przetwarzania, które można ustawić. Zazwyczaj są używane tylko przez administratora systemu. Opcje mogą być ustawiane albo z linii komend, przy użyciu flagi \fB\-o\fP (dla nazw krótkich) lub \fB\-O\fP (dla nazw długich), albo w pliku konfiguracyjnym. Oto częściowa lista, ograniczona do tych opcji, które mogą być przydatne w linii poleceń i pokazuje tylko długie nazwy; kompletna lista (i szczegóły) znajduje się w "\fISendmail Installation and Operation Guide\fP". Opcje to: .TP AliasFile=\fIplik\fP Używa alternatywnego pliku z aliasami. .TP HoldExpensive Na mailerach, z którymi połączenie jest kosztowne, nie inicjuje natychmiastowych połączeń. Wymaga to kolejkowania. .TP CheckpointInterval=\fIN\fP Sprawdza plik kolejki po każdych \fIN\fP pomyślnych dostarczeniach (domyślnie 10). Zapobiega to kosztownym dostarczaniom duplikatów, kiedy wysyłanie na duże listy dyskusyjne zostanie przerwane padem systemu. .ne 1i .TP DeliveryMode=\fIx\fP Ustawia tryb dostarczania na \fIx\fP. Tryby dostarczania to: "i" dla interaktywnego dostarczania (synchronicznego), "b" dla dostarczania w tle (asynchronicznego), "q" dla kolejkowania \- np. właściwe dostarczenie będzie dokonane w następnym uruchomieniu kolejki, "d" dla dostarczania odłożonego, które jest tym samym, co "q", lecz unikane sa podglądy baz danych mających ustawioną opcję \-D (mapa komputerów ma ją domyślnie ustawioną). .TP ErrorMode=\fIx\fP Ustawia przetwarzanie błędów na tryb \fIx\fP. Poprawne tryby to: "m" do odsyłania pocztą komunikatu o błędzie, "w" do wypisania komunikatu o błędzie (lub odesłania go z powrotem, jeśli nadawca nie jest zalogowany), "p" do wypisania błędów na terminal (domyślnie), "q" do zignorowania komunikatów o błędach (zwracany jest tylko status wyjścia),i "e" do robienia specjalnego przetwarzania dla BerkNet. Jeśli tekst wiadomości nie jest odsyłany przez tryby "m" lub "w" i jeśli nadawca jest lokalny, to kopia wiadomości jest doklejana do pliku \fIdead.letter\fP w katalogu domowym nadawcy. .TP SaveFromLine Zachowuje będące w stylu Uniksa linie From z początku wiadomości. .TP MaxHopCount=\fIN\fP Maksymalna liczba razy, kiedy wiadomość może przeżyć "hop", zanim \fBsendmail\fP zdecyduje, że jest zapętlona. .TP IgnoreDots Nie uważa kropek w pustych liniach za terminatory wiadomości. .TP SendMimeErrors Wysyła komunikaty o błędach w formacie MIME. Jeśli nie jest ustawione, rozszerzenie DSN (Delivery Status Notification \(em Powiadomienie o stanie dostarczenia) SMTP jest wyłączane. .TP ConnectionCacheTimeout=\fItimeout\fP Ustawia timeout cache połączenia. .TP ConnectionCacheSize=\fIN\fP Ustawia rozmiar cache połączenia. .TP LogLevel=\fIn\fP Ustawia poziom logowania. .TP MeToo=\fIFalse\fP Nie wysyła wiadomości do "mnie" (nadawcy), jeśli znajduję się w rozwinięciu aliasowym. .TP CheckAliases Sprawdza poprawność prawej strony (wartości) aliasów podczas polecenia newaliases(1). .TP OldStyleHeaders Jeśli jest to ustawione, wiadomości mogą mieć starodawne nagłówki. Jeśli nie, wiadomość musi mieć nowe nagłówki (np. przecinki zamiast spacji między adresami). Jeśli jest ustawione, używany jest adaptacyjny algorytm, który rozpoznaje prawidłowo te nagłówki. .TP QueueDirectory=\fIkatalog_kolejki\fP Wybiera katalog kolejkowania wiadomości. .TP StatusFile=\fIplik\fP Zachowuje statystyki do podanego pliku. .TP Timeout.queuereturn=\fIczas\fP Ustawia timeout dla niedostarczonych wiadomości z kolejki na określony czas. Po tym, jak dostarczenie nie powiedzie się przez podany czas, wiadomość zostanie zwrócona do nadawcy. Domyślną wartością jest 5 dni. .TP UserDatabaseSpec=\fIbaza_danych_użytkowników\fP Jeśli jest to ustawione, to baza użytkowników jest używana podczas przekazywania wiadomości. Można uważać to za rozszerzenie mechanizmu aliasowania, poza tym, że ta baza może być rozproszona, a aliasy są lokalne na danym komputerze. Może to nie być dostępne, jeśli sendmail nie ma wkompilowanej opcji USERDB. .TP ForkEachJob Forkuje każde zadanie podczas wykonywania kolejki. Może być przydatne dla maszyn z małą ilością pamięci. .TP SevenBitInput Przekształca [przez usunięcie bitu ósmego \- przyp. tłum.] przychodzące wiadomości do 7 bitów. .TP EightBitMode=\fItryb\fP Ustawia traktowanie ósmego bitu wejściowego dla siedmiobitowych celów na podany \fItryb\fP: "m" (mimefy) konwertuje na siedmiobitowy format MIME, "p" (pass) przekaże wiadomość jako ośmiobitową (naruszając protokoły), a "s" (strict) odbije wiadomość. .TP MinQueueAge=\fItimeout\fP Ustawia, jak długo zadanie musi przebywać w kolejce, zanim nastąpi próba jego wysłania. .TP DefaultCharSet=\fIzestaw_znaków\fP Ustawia domyślny zestaw znaków używany do oznaczania danych 8\-bitowych, które nie są w inny sposób oznaczone. .TP NoRecipientAction=\fIakcja\fP Ustawia zachowanie, gdy nie ma nagłówków odbiorców (To:, Cc: lub Bcc:) w wiadomości na podaną \fIakcję\fP: "none" pozostawia wiadomość bez zmian, "add\-to" dodaje nagłówek To: z odbiorcami koperty, "add\-apparently\-to" dodaje nagłówek Apparently\-To: z odbiorcami koperty, "add\-bcc" dodaje pusty nagłówek Bcc: i "add\-to\-undisclosed" dodaje nagłówek "To: undisclosed\-recipients:;". .TP MaxDaemonChildren=\fIN\fP Sets the maximum number of children that an incoming SMTP daemon will be allowed to spawn at any time to \fIN\fP. .TP ConnectionRateThrottle=\fIN\fP Ustawia na \fIN\fP maksymalną liczbę połączeń na sekundę na porcie SMTP. .PP W aliasach pierwszy znak nazwy może być pionową kreską, powodując interpretację reszty nazwy jako polecenie, do którego należy przesłać list przez potok. Może być niezbędne zacytowanie tej nazwy, by \fBsendmail\fP nie wyciął spacji między argumentami. Na przykład częstym aliasem jest: .IP msgs: "|/usr/bin/msgs \-s" .PP Aliasy mogą mieć też składnię ":include:\fInazwa_pliku\fP", prosząca \fBsendmaila\fP o odczytanie podanego pliku z listą odbiorców. Na przykład, alias taki jak: .IP poets: ":include:/usr/local/lib/poets.list" .PP odczyta \fI/usr/local/lib/poets.list\fP dla uzyskania listy adresów tworzących grupę. .PP \fBSendmail\fP zwraca status wyjścia opisujący, co zrobił. Kody są zdefiniowane w <\fIsysexits.h\fP>: .TP EX_OK Szczęśliwe zakończenie dla wszystkich adresów. .TP EX_NOUSER Nierozpoznana nazwa użytkownika. .TP EX_UNAVAILABLE Potrzebne zasoby nie były dostępne. .TP EX_SYNTAX Błąd składni w adresie. .TP EX_SOFTWARE Wewnętrzny błąd oprogramowania, włączający nieprawidłowe argumenty. .TP EX_OSERR Tymczasowy błąd systemu operacyjnego, taki jak "nie można wykonać fork()". .TP EX_NOHOST Nazwa hosta nierozpoznana. .TP EX_TEMPFAIL Wiadomość nie mogła być dostarczona, lecz jest skolejkowana. .PP \fBSendmail\fP uruchomiony jako \fBnewaliases\fP przebuduje bazę aliasów. Uruchomiony jako \fBmailq\fP wypisze zawartość kolejki wiadomości. Uruchomiony jako \fBhoststat\fP wypisze bazę danych stanów komputerów. Uruchomiony jako \fBpurgestat\fP usunie przeterminowane wpisy z bazy danych stanów komputerów. Uruchomiony jako \fBsmtpd\fP przejdzie w tryb demona, tak jakby podano opcję \fB\-bd\fP. .SH UWAGI \fBsendmail\fP often gets blamed for many problems that are actually the result of other problems, such as overly permissive modes on directories. For this reason, \fBsendmail\fP checks the modes on system directories and files to determine if they can be trusted. Although these checks can be turned off and your system security reduced by setting the \fBDontBlameSendmail\fP option, the permission problems should be fixed. For more information, see the \fISendmail Installation and Operation Guide\fP .SH PLIKI Z wyjątkiem pliku \fI/etc/mail/sendmail.cf\fP wszystkie wymienione poniżej ścieżki są określane w pliku \fI/etc/mail/sendmail.cf\fP. Dlatego lokalizacje podane poniżej są tylko przybliżeniami. .PP .TP /etc/mail/aliases czyste dane dla nazw aliasowych .TP /etc/mail/aliases.db baza danych nazw aliasowych .TP /etc/mail/sendmail.cf plik konfiguracyjny .TP /etc/mail/helpfile plik pomocy .TP /var/lib/sendmail/sendmail.st zebrane statystyki .TP /var/spool/mqueue/* pliki tymczasowe .SH "ZOBACZ TAKŻE" binmail(1), mail(1), rmail(1), syslog(3), aliases(5), mailaddr(7), rc(8) .PP DARPA Internet Request For Comments \fIRFC819\fP, \fIRFC821\fP, \fIRFC822\fP. \fISendmail Installation and Operation Guide\fP, No. 8, SMM. .PP http://www.sendmail.org/ .PP US Patent Numbers 6865671, 6986037. .SH HISTORIA Polecenie \fBsendmail\fP pojawiło się w 4.2BSD. .PP .SH TŁUMACZENIE Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Przemek Borys i Robert Luberda . .PP Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać zapoznając się z .UR https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html GNU General Public License w wersji 3 .UE lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI. .PP Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej .MT manpages-pl-list@lists.sourceforge.net .ME .