.\" {PTM/PB/0.1/25-12-1998/"tekstowa przeglądarka www"} .\" Translation 1998 Przemek Borys .\" aktualizacja do wersji v2.7.2 PTM/WK/2001-IV .nr N -1 .nr D 5 .TH LYNX 1 Local .UC 4 .SH NAZWA lynx \- przeglądarka WWW .SH SKŁADNIA .B Lynx [opcje] [ścieżka lub URL] .PP Pełną listę aktualnych opcji wyświetla polecenie "lynx \-help". .SH OPIS \fI Uwaga! To tłumaczenie może być nieaktualne!\fP .PP .\" This defines appropriate quote strings for nroff and troff .ds lq \&" .ds rq \&" .if t .ds lq `` .if t .ds rq '' .\" Just in case these number registers aren't set yet... .if \nN==0 .nr N 10 .if \nD==0 .nr D 5 .I Lynx jest w pełni doskonale wyposażonym klientem WWW przeznaczonym dla użytkowników pracujących na znakowych urządzeniach wyświetlających z adresowalnym kursorem (np. terminalach vt110, emulatorach vt100 działających na Windows 95/NT lub Mac-ach, lub dowolnych innych wyświetlaczach działających z curses [tłum.: np. linux, ansi, itp.]). Wyświetla on dokumenty hipertekstowe (HTML), zawierające odnośniki zarówno do plików lokalnego systemu, jak i do plików znajdujących się na zdalnych systemach z uruchomioną usługą Gopher, HTTP, FTP, WAIS lub NNTP. Obecne wersje .I Lynx działają na UNIX-ie, VMS, Windows 95/NT, 386DOS i OS/2 EMX. .PP .I Lynx może być wykorzystywany do dostępu do informacji z WWW lub do budowania systemów informacyjnych przeznaczonych głównie do dostępu lokalnego. Np. .I Lynx został użyty do zbudowania wielu Campus Wide Information Systems (CWIS). Prócz tego, może posłużyć do budowy systemów izolowanych wewnątrz pojedynczej sieci lokalnej (LAN). .SH OPCJE Przy starcie, \fILynx\fR wczytuje dowolny plik lokalny lub URL podany w wierszu poleceń. Tekst pomocy opisującej pracę z URL-ami uzyskuje się naciskając \fB"?"\fR lub \fB"h"\fR podczas pracy z programem. Następnie należy podążać za odnośnikiem zatytułowanym "Help on URLs". \fILynx\fR używa tylko długich, pełnych nazw opcji. Nazwy opcji zaczynają się od pojedynczej kreski, ale można też stosować podwojoną. Można mieszać kreski i znaki podkreślenia (w opisie poniżej opcje podano z jedną kreską przed nazwą i podkreśleniami wewnątrz). .PP .TP .B - Jeśli jedynym argumentem jest '-', to Lynx oczekuje na podanie mu argumentów ze standardowego wejścia. Umożliwia to wprowadzanie potencjalnie bardzo długich wierszy poleceń, jakie mogą być związane z argumentami \-get_data lub \-post_data (patrz niżej). Można to też wykorzystać gdy chcemy uniknąć umieszczania informacji traktowanej jako niejawna w wierszu poleceń wywołania programu (co na większości systemów byłoby widoczne dla innych procesów), szczególnie, gdy równocześnie stosowane są opcji \-auth lub \-pauth. .TP .B -accept_all_cookies akceptowanie wszystkich ciasteczek (cookies). .TP .B -anonymous stosowanie ograniczeń dla użytkownika anonimowego, zobacz też \-restrictions. .TP .B -assume_charset\fR=\fInazwaMIME zestaw znaków przyjmowany dla dokumentów, które go nie określają. .TP .B -assume_local_charset\fR=\fInazwaMIME zestaw znaków przyjmowany domyślnie dla plików lokalnych. .TP .B -assume_unrec_charset\fR=\fInazwaMIME zestaw znaków stosowany zamiast nierozpoznanych zestawów znaków. .TP .B -auth\fR=\fIID\fR:\fIHASŁO ustalenie na starcie identyfikatora oraz hasła autoryzacji dla dokumentów chronionych. Należy upewnić się, że chronione są wszelkie pliki skryptów wykorzystujących ten przełącznik. .TP .B -base przy zrzutach \-source uzyskane wyjście tekstowe/html będzie poprzedzone komentarzem o żądanym URL-u i znacznikiem BASE. .TP .B -blink wymusza w trybie kolorowym podwyższoną jasności kolorów tła, jeśli jest to dostępne i obsługiwane przez terminal. Lynx powinien być skompilowany z biblioteką \fBslang\fR, by działała ta flaga. .TP .B -book użycie strony z zakładkami (bookmark page) jako pliku startowego. Domyślny plik lub plik z wiersza poleceń jest jednak wciąż używany dla komendy Main screen i będzie wykorzystany jeśli strona z zakładkami jest niedostępna lub pusta. .TP .B -buried_news przełącznik przeglądania artykułów grup dyskusyjnych (news) w poszukiwaniu zagrzebanych odnośników. Odnalezione odnośniki są konwertowane na odnośniki do artykułów news. Nie jest to zalecane, gdyż adresy pocztowe zawarte wewnątrz nawiasów kątowych zostaną zmienione na nieprawidłowe odnośniki news, a zakodowane programem uuencode wiadomości mogą zostać zaprzepaszczone. .TP .B -cache\fR=\fILICZBA ustala liczbę dokumentów buforowanych w pamięci. Domyślnie jest to 10. .TP .B -case włącza rozróżnianie wielkości liter przy wyszukiwaniu napisów. .TP .B -cfg\fR=\fINAZWAPLIKU określa plik konfiguracyjny Lynxa, inny niż domyślny lynx.cfg. .TP .B -child powoduje zakończenie pracy przy naciśnięciu strzałki w lewo w pliku startowym, równocześnie wyłącza zapisywanie na dysk. .TP .B -color wymusza włączenie trybu koloru, jeśli jest dostępny. Jeśli opis możliwości terminala nie określa sposobu obsługi koloru, to przyjmowane są domyślne sekwencje sterujące, działające dla wielu typów terminali. Lynx powinien być skompilowany z biblioteką \fBslang\fR, by flaga ta działała, co jest równoważne ustawieniu zmiennej środowiskowej \fBCOLORTERM\fR. (Jeśli praca w kolorze jest zamiast tego zapewniana przez bibliotekę curses obsługującą kolory, jak \fBncurses\fR, to Lynx przy ustalaniu, czy możliwy jest tryb koloru będzie całkowicie polegał na opisie terminala. Wówczas flaga ta nie jest potrzebna a zatem niedostępna.) Zapisane w pliku .lynxrc początkowe ustawienie show_color=always działa tak samo. Wpisane w .lynxrc początkowe ustawienie show_color=never jest przesłaniane przez tę flagę. .TP .B -cookies przełącznik obsługi nagłówków Set-Cookie. .TP .B -cookie_file\fR=\fIPLIK określa plik, w którym mają być przechowywane ciasteczka. .TP .B -core przełącznik wymuszania zrzutów rdzenia przy błędach krytycznych. .TP .B -crawl z \-traversal, wypisuje każdą stronę do pliku. z \-dump, formatuje wyjście jak przy \-traversal, lecz na standardowe wyjście. .TP .B -debug_partial przyrostowe fazy wyświetlania z MessageSecs opóźnieniem .\" incremental display stages with MessageSecs delay .TP .B -display\fR=\fIDISPLAY ustawia zmienną wyświetlacza dla wywoływanych programów X-owych. .TP .B -dont_wrap_pre zakazuje zawijania tekstu w
 podczas zrzucania (\-dump) i łażenia
(\-crawl), zaznacza zawinięte linie w sesji interaktywnej.
.TP
.B -dump
zrzuca na standardowe wyjście sformatowane wyjście domyślnego dokumentu
lub dokumentu podanego w wierszu poleceń.
Może to być używane w następujący sposób:
lynx \-dump http://www.nyu.edu/pages/wsn/subir/lynx.html.
.TP
.B -editor\fR=\fIEDYTOR
włącza zewnętrzną edycję, za pomocą podanego EDYTORA. (vi, ed, emacs, itp.)
.TP
.B -emacskeys
włącza klawisze przemieszczania w stylu emacsowym.
.TP
.B -enable_scrollback
przełącza zgodność z klawiszami scrollback programów komunikacyjnych.
(może być niezgodne z niektórymi wersjami curses).
.TP
.B -error_file\fR=\fIPLIK
definiuje plik, w którym lynx będzie zgłaszał kody dostępu HTTP.
.TP
.B -fileversions 
włącza wszystkie wersje plików w lokalnych listingach katalogów VMS.
.TP
.B -force_empty_hrefless_a
wymusza opróżnianie elementów 'A' nie zawierających znacznika HREF (domyka
je zaraz po napotkaniu).
.TP
.B -force_html 
wymusza interpretację pierwszego dokumentu jako HTML.
.TP
.B -force_secure
przełącza wymuszanie flagi bezpieczeństwa dla ciasteczek SSL.
.TP
.B -forms_options
przełącza styl opcji (menu lub formularze).
.TP
.B -from
przełącza przekazywanie nagłówków From.
.TP
.B -ftp 
wyłącza dostęp do ftp.
.TP
.B -get_data
wysyła dane formularzy ze stdin przy użyciu metody GET i kopiuje wyniki.
.TP
.B -head
wysyła żądanie HEAD dla nagłówków mime.
.TP
.B -help
wypisuje informację o składni komend Lynx.
.TP
.B -hiddenlinks=[opcja]
steruje wyświetlaniem ukrytych odnośników.
.I merge
ukryte odnośniki są pokazywane jako liczby w nawiasach kwadratowych,
numerowane wspólnie z innymi odnośnikami w kolejności występowania
w dokumencie.

.I listonly
ukryte odnośniki są pokazywane tylko na ekranach L)ist i zestawieniach
generowanych przez opcję
.I -dump
lub z menu P)rint, ale pojawiają się osobno na końcu tych list.
Jest to zachowanie domyślne.

.I ignore
ukryte odnośniki na pojawiają się nawet na zestawieniach.

.TP
.B -historical
przełącza stosowanie '>' lub '-->' jako zakończeń komentarzy.
.TP
.B -homepage\fR=\fIURL
ustawia stronę domową niezależnie od strony startowej.
.TP
.B -image_links
przełącza zamieszczanie odnośników dla wszystkich obrazków.
.TP
.B -index\fR=\fIURL
ustala domyślny plik index dla podanego URL.
.TP
.B -ismap
przełącza zamieszczanie odnośników ISMAP gdy istnieją MAPy klienckie.
.TP
.B -justify
justuje (wyrównuje) tekst.
.TP
.B -link\fR=\fLICZBA
początkowy licznik dla plików lnk#.dat, tworzonych przez \-crawl.
.TP
.B -localhost
wyłącza URL-e, które wskazują na zdalne maszyny.
.TP
.B -locexec
zezwala na wywoływanie lokalnych programów tylko z plików lokalnych
(jeśli Lynx był skompilowany z włączonym lokalnym wywoływaniem).
.TP
.B -mime_header
wraz ze źródłem pobranego dokumentu wypisuje jego nagłówek MIME.
.TP
.B -minimal
przełącza analizę komentarzy - minimalne kontra poprawne. W starych
przeglądarkach, błędnie za zakończenie komentarza był uznawany jakikolwiek
domykający nawias ostrokątny. Poprawne zakończenie wymaga pary kresek przed
nawiasem.
.TP
.B -newschunksize\fR=\fILICZBA
ilość artykułów w podzielonych na kawałki listingach z grup dyskusyjnych.
.TP
.B -newsmaxchunk\fR=\fILICZBA
maksymalna ilość artykułów w listingach grup dyskusyjnych przed podziałem
na części.
.TP
.B -nobold
wyłącza wyświetlanie atrybutu pogrubienia.
.TP
.B -nobrowse
wyłącza przeglądanie katalogów.
.TP
.B -nocc
wyłącza prośby o podanie Cc: w celu zyskania kopii listu do własnej
wiadomości. Zauważ, że nie wyłącza tych CC, które są zamieszczone
w samym URL-u typu mailto czy klauzuli ACTION formularza.
.TP
.B -nocolor
wymusza wyłączenie koloru, ignorując możliwości terminala, ewentualną
flagę \-color, zmienną COLORTERM i zachowane ustawienia .lynxrc.
.TP
.B -noexec
wyłącza wywoływanie lokalnych programów. (DOMYŚLNE)
.TP
.B -nofilereferer
wyłącza transmisje nagłówków Referer dla URL-i plikowych.
.ig
.TP
.B -nofrom
wyłącza transmisję nagłówków From.
..
.TP
.B -nolist
wyłącza tworzenie listy odnośników w zrzutach.
.TP
.B -nolog
wyłącza wysyłanie pocztą elektroniczną komunikatów o błędach do właścicieli
dokumentów.
.TP
.B -nonrestarting_sigwinch
Ta flaga nie jest dostępna na wszystkich systemach, Lynx powinien był
skompilowany ze zdefiniowanym symbolem HAVE_SIGACTION.
Jeśli jest dostępna, to ta flaga \fImoże\fR powodować, że program
będzie znacznie szybciej reagował na zmiany okna w przypadku uruchomienia
w oknie \fBxterm\fR.
.TP
.B -nopause
wyłącza wymuszone przerwy na komunikaty w linii stanu.
.TP
.B -noprint
wyłącza większość funkcji wypisywania [drukowania].
.TP
.B -noredir
zapobiega automatycznym przekierowaniom i wypisuje komunikat z odnośnikiem
do nowego URL-a.
.TP
.B -noreferer
wyłącza przekazywanie nagłówków Referer.
.TP
.B -nosocks
wyłącza używanie proxy SOCKS przez uSOCKSowanego Lynxa.
.TP
.B -nostatus
wyłącza komunikaty o stanie pobierania.
.TP
.B -nounderline
wyłącza wyświetlanie atrybutu podkreślenia.
.TP
.B -number_fields
wymusza numerowanie zarówno odnośników, jak i pól wejściowych formularzy.
.TP
.B -number_links
wymusza numerowanie odnośników.
.TP
.B -partial
przełącza wyświetlanie częściowe stron podczas pobierania.
.TP
.B partial_thres\fR=\fILICZBA
liczba wierszy pokazywana przed ponownym utworzeniem obrazu
podczas wyświetlania częściowego
.ig
number of lines to render before repainting display
with partial-display logic
..
.TP
.B -pauth\fR=\fIID\fR:\fIHASŁO
ustalenie na starcie identyfikatora oraz hasła autoryzacji dla chronionych
serwerów proxy. Należy upewnić się, że chronione są wszelkie pliki skryptów
wykorzystujących ten przełącznik.
.TP
.B -popup
przełącza sposób obsługi opcji pojedynczego wyboru w SELECT: za pośrednictwem
okna wyskakującego albo listy przycisków radiowych.
.TP
.B -post_data
wysyła dane formularzy ze stdin przy użyciu metody POST i kopiuje wyniki.
.TP
.B -preparsed
pokazuje wstępnie przetworzone i sformatowane źródło HTML, gdy użyto
z \-source lub w podglądzie źródła.
.TP
.B -prettysrc
pokazuje podgląd źródła HTML z kolorowymi elementami leksykalnymi
i znacznikami.
.TP
.B -print
włącza funkcje wypisujące [drukujące]. (domyślne)
.TP
.B -pseudo_inlines
włącza pokazywanie zastępczych pseudoznaczników ALT dla elementów inline
bez tekstu ALT.
.TP
.B -raw
włącza domyślne ustawienie 8-bitowych translacji znaków, lub tryb CJK dla
startowego zestawu znaków.
.TP
.B -realm
.\" in the starting realm
ogranicza dostęp tylko do URL-i w sferze startowej.
.TP
.B -reload
wymiata bufor na serwerze proxy (dotyczy tylko pierwszego dokumentu).
.TP
.B -restrictions\fR=\fI[opcja][,opcja][,opcja]...
umożliwia selektywne wyłączenie listy usług.
Jeśli nie poda się opcji, wypisywana jest następująca lista.

.I ?
- podane samo, wypisuje listę aktywnych ograniczeń

.I all   
- zastrzega wszystkie wymienione niżej opcje.

.I bookmark 
- zabrania zmieniania położenia pliku zakładek.

.I bookmark_exec
- zabrania uruchamiania programów poprzez odnośniki z pliku zakładek.

.I change_exec_perms
- zabrania zmieniania prawa eXecute plików (lecz wciąż zezwala dla
katalogi) kiedy włączone jest lokalne zarządzanie plikami.

.I default 
\- to samo, co opcja wiersza poleceń \-anonymous.
Wyłącza domyślne usługi dla użytkownika anonimowego.
Zabrania wszystkich usług, oprócz:
inside_telnet, outside_telnet,
inside_ftp, outside_ftp,
inside_rlogin, outside_rlogin,
inside_news, outside_news, telnet_port,
jump, mail, print, exec oraz goto.
Konfiguracja dla tych usług oraz stosowane dodatkowe ograniczenia goto
dla konkretnych schematów URL-i pochodzą z definicji zawartych w userdefs.h.

.I dired_support
- zabrania lokalnego zarządzania plikami.

.I disk_save 
- zabrania zachowywania plików na dysk w menu download i print.

.I dotfiles
- zabrania dostępu do plików ukrytych (kropkowych), również ich tworzenia.

.I download
- zabrania użycia niektórych programów do pobierania plików w menu download.
Nie pociąga to za sobą ograniczenia disk_save, nie wyłącza też polecenia
DOWNLOAD).

.I editor  
- zabrania zewnętrznej edycji.

.I exec    
- wyłącza skrypty uruchamiania.

.I exec_frozen
- zabrania użytkownikowi zmieniania opcji lokalnego wykonywania.

.I externals
- zabrania niektórych wierszy konfiguracyjnych "EXTERNAL" jeśli wkompilowana
jest obsługa przesyłania URL-i do programów zewnętrznych (poleceniem EXTERN).

.I file_url 
- zabrania używania G)oto, obsłużonych odnośników i zakładek w stosunku
do URL-i typu file:

.I goto    
- wyłącza polecenie 'g' (goto).

.I inside_ftp
- zabrania dostępu FTP dla osób pochodzących z wewnątrz naszej własnej domeny
(dla selektywności wymagane jest utmp).

.I inside_news
- j.w., lecz dla wysyłania artykułów do grup dyskusyjnych USENET.

.I inside_rlogin
- j.w., lecz dla rlogin.

.I inside_telnet 
- j.w., lecz dla telnet.

.I jump
- wyłącza polecenie 'j' (jump).

.I multibook
- zabrania używania wielu plików z zakładkami.

.I mail
- zabrania używania poczty elektronicznej.

.I news_post
- zabrania wysyłąnia do grup dyskusyjnych.

.I options_save 
- zabrania zachowywania opcji w .lynxrc.

.I outside_ftp
- zabrania operacji FTP dla osób pochodzących spoza naszej własnej domeny
(utmp jest wymagane dla selektywności).

.I outside_news
- zabrania czytania i wysyłania artykułów USENET dla osób pochodzących
spoza naszej własnej domeny (utmp jest wymagane dla selektywności).
To ograniczenie odnosi się do URL-i "news", "nntp", "newspost" i "newsreply",
ale nie do "snews", "snewspost" czy "snewsreply", jeśli tylko są obsługiwane.

.I outside_rlogin
- j.w., lecz dla rlogin.

.I outside_telnet 
- j.w., lecz dla telnet.

.I print   
- wyłącza większość opcji drukujących.

.I shell   
- zabrania przechodzenia do powłoki i G)oto typu lynxexec lub lynxprog.

.I suspend 
- zabrania zawieszenia pracy programu przez Control-Z i przechodzenia
do powłoki.

.I telnet_port
- zabrania podawania portu w G)oto dla telnetu.

.I useragent
- zabrania modyfikowania nagłówka User-Agent.

.TP
.B -resubmit_posts
włącza wymuszane ponowne dostarczanie (bez bufora) formularzy z metodą POST,
kiedy dokumenty, które one zwracają są można uzyskać poleceniem PREV_DOC
lub z History List.
.TP
.B -rlogin
wyłącza rozpoznawanie poleceń rlogin.
.TP
.B -selective
wymaga plików .www_browsable do przeglądania katalogów.
.TP
.B -short_url
powoduje, że bardzo długie URL-e pokazywane są w wierszu stanu z "___"
oznaczającym część, której nie da się wyświetlić.
Wyświetlany jest początek i koniec URL-a, zamiast obcinania samej końcówki.
.TP
.B -show_cursor
Jeśli włączone, kursor nie będzie ukrywany w prawym narożniku, lecz będzie
umieszczany na początku aktualnie zaznaczonego odnośnika. Jest to domyślna
opcja dla systemów bez możliwości FANCY_CURSES, a domyślna konfiguracja może
być zmieniana w userdefs.h lub lynx.cfg.
Przełącznik wiersza poleceń zmienia zachowanie domyślne.
.TP
.B -soft_dquotes
przełącza emulację starego błędu w Netscape i Mosaic, które traktowały '>'
jako wspólny znak zamknięcia cudzysłowów (zawierających wartość atrybutu)
i znacznika.
.TP
.B -source
działa tak jak dump, lecz produkuje źródło HTML zamiast przeformatowanego
tekstu.
.TP
.B -stack_dump
wyłącza procedurę obsługi porządkowania po otrzymaniu SIGINT
.TP
.B -startfile_ok
zezwala na plik startowy niezgodny z http i stronę domową z \-validate.
.TP
.B -tagsoup
inicjuje analizator składni, stosując "Tag Soup DTD" zamiast "SortaSGML".
Metody te różnią się rozpoznawaniem i usuwaniem błędów.
"Tag Soup DTD" dopuszcza niepoprawnie zagnieżdżone znaczniki, "SortaSGML"
jest surowsza.
.TP
.B -telnet
wyłącza rozpoznawanie poleceń telnetu.
.TP
.B -term\fR=\fITERM
mówi Lynxowi, jakiego rodzaju terminala ma on używać. (Może być
przydatne przy zdalnym wykonywaniu, np. gdy Lynx łączy się ze zdalnym portem
TCP/IP, który uruchamia skrypt, który z kolei rozpoczyna inny proces Lynxa.)
.TP
.B -tlog
przełącza wyjście śledzenia sesji między dziennikiem Lynxa (Lynx Trace Log)
a standardowym wyjściem (stderr).
.TP
.B -tna
włącza tryb "Textfields Need Activation"
("Pola tekstowe wymagają aktywacji").
.TP
.B -trace
włącza tryb śledzenia. Miejsce, do którego trafiają wyniki zależy od \-tlog.
.TP
.B -traversal
podąża za wszystkimi odnośnikami http wywodzącymi się z pliku startowym.
Gdy zostanie użyte z \-crawl, każdy odnośnik, który zaczyna się tym samym
napisem co plik startowy, jest wypisywany do pliku przeznaczonego do
indeksowania. Zobacz CRAWL.announce dla dalszych informacji.
.TP
.B -underscore
włącza używanie formatu _podkreślonego_ w zrzutach.
.TP
.B -use_mouse
włącza obsługę myszy, jeśli jest dostępna.
Kliknięcie lewym przyciskiem myszy odnośnika powoduje pójście za nim.
Kliknięcie prawym przyciskiem powoduje zawrócenie.
Kliknięcie górnego wiersza powoduje przewinięcie w górę.
Kliknięcie dolnego wiersza powoduje przewinięcie w dół.
Pierwszych kilka pozycji w górnym i dolnym wierszu może wywoływać dodatkowe
funkcje.
Lynx musi być skompilowany z \fBncurses\fR lub \fBslang\fR, by udostępniał
tę cechę. Jeśli wykorzystywana jest \fBncurses\fR, środkowy przycisk myszy
wywołuje proste menu. Przyciski myszy mogą działać bezproblemowo tylko wtedy,
gdy Lynx pozostaje w stanie oczekiwania na wprowadzanie.
.TP
.B -useragent=\fINazwa
ustala dla programu alternatywną nazwę nagłówka User-Agent.
.TP
.B -validate
przyjmuje tylko URL-e http (do sprawdzania uprawnień). Zaimplementowane są
także pełne ograniczenia zabezpieczające.
.TP
.B -verbose
przełącza komentarze [LINK], [IMAGE] i [INLINE] na nazwy plików tych obrazków.
.TP
.B -version
wypisuje informację o wersji.
.TP
.B -vikeys
włącza klawisze przemieszczania w stylu vi.
.TP
.B -wdebug
włącza diagnostykę pakietów Waterloo tcp/ip (wypisuje do pliku
diagnostycznego watt). Dotyczy to tylko wersji do DOS skompilowanych
z WATTCP lub WATT-32.
.TP
.B -width\fR=\fILICZBA
liczba kolumn znaków przy formatowaniu zrzutów, domyślnie 80.
.TP
.B -with_backspaces
umieszczanie znaków backspace w tworzonym wyjściu podczas zrzucania
(\-dump) i łażenia (\-crawl), tak jak to czyni 'man'.
.SH KOMENDY
o Strzałki \fBw górę\fR i strzałki \fBw dół\fR służą do przewijania
pomiędzy odnośnikami hipertekstowymi.
.br
o \fBStrzałka w prawo\fR lub \fBReturn\fR podąży za podświetlonym
odnośnikiem hipertekstowym. 
.br
o \fBStrzałka w lewo\fR wycofa się z odnośnika.
.br
o Wciśnij \fB"h"\fR lub \fB"?"\fR aby uzyskać wbudowaną pomoc i opisy komend
klawiszowych.
.br
o Wciśnij \fB"k"\fR, by otrzymać pełną listę bieżących odwzorowań komend
klawiszowych.
.SH ŚRODOWISKO
Oprócz rozmaitych "standardowych" zmiennych środowiskowych, jak
\fBHOME\fR, \fBPATH\fR, \fBUSER\fR, \fBDISPLAY\fR, \fBTMPDIR\fR itd.,
\fILynx\fR wykorzystuje kilka własnych, swoistych zmiennych, jeśli istnieją.
.PP
Inne z kolei mogą być tworzone lub zmieniane przez \fILynx\fR w celu
przekazania danych zewnętrznemu programowi czy do jakichś innych celów.
Poniżej są one osobno wyszczególnione.
.PP
Zobacz też sekcje \fBSYMULACJA OBSŁUGI CGI\fR
i \fBOBSŁUGA JĘZYKÓW NARODOWYCH\fR, poniżej.
.PP
Uwaga:  Nie wszystkie zmienne środowiskowe mają zastosowanie na wszystkich
rodzajach platform, na których działa \fILynx\fR, choć większość ma.
Autorzy proszą o informacje o zależnościach od platform.
.PP
Zmienne środowiskowe wykorzystywane przez \fILynx\fR:
.TP 20
.B COLORTERM
Jeśli ustawiona, to podczas uruchamiania wymuszane jest włączenie możliwości
wyświelania kolorów terminala. Faktyczna wartość przypisana tej zmiennej
jest ignorowana. Zmienna \fBCOLORTERM\fP ma znaczenie tylko wtedy, gdy
\fILynx\fR zbudowano z wykorzystaniem biblioteki obsługi ekranu \fBslang\fR.
.TP 20
.B LYNX_CFG
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, przesłania domyślne położenie i nazwę
globalnego pliku konfiguracyjnego (normalnie, \fBlynx.cfg\fR), które zostały
zdefiniowane stałą LYNX_CFG_FILE w pliku userdefs.h, podczas instalacji.
W pliku userdefs.h można znaleźć więcej informacji na ten temat.
.TP 20
.B LYNX_LSS
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, podaje położenie domyślnego pliku
wzorca znaków strony (character style sheet file) \fILynx\fR.
[Obecnie ma znaczenie tylko jeśli \fILynx\fR został zbudowany
z eksperymentalną obsługą styli kolorów.]
.TP 20
.B LYNX_SAVE_SPACE
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, przesłania domyślny przedrostek ścieżki
dla plików zachowywanych na dysk. Przedrostek ten jest zdefiniowany
w \fBlynx.cfg, w instrukcji SAVE_SPACE:\fR. 
W pliku \fBlynx.cfg\fR można znaleźć więcej informacji na ten temat.
.TP 20
.B LYNX_TEMP_SPACE
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, przesłania domyślny przedrostek ścieżki
dla plików tymczasowych, zdefiniowany podczas instalacji, jak również
ewentualną wartość przypisaną zmiennej \fBTMPDIR\fR variable.
.TP 20
.B MAIL
Ta zmienna określa domyślną skrzynkę odbiorczą, w której \fILynx\fR będzie
szukać nowych listów, jeśli takie sprawdzanie włączono w pliku \fBlynx.cfg\fR.
.TP 20
.B NEWS_ORGANIZATION
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, podaje napis używany w nagłówku
\fBOrganization:\fR artykułów wysyłanych do grup \fBUSENET\fR-u. Przesłania
ustawienie zmiennej środowiskowej \fBORGANIZATION\fP, jeśli jest ona także
ustawiona (i, na \fBUNIX\fR-ie, zawartość pliku /etc/organization, jeśli
takowy istnieje).
.TP 20
.B NNTPSERVER
Jeśli jest ustawiona, określa domyślny serwer NNTP, który będzie
wykorzystywany do czytania i wysyłania za pomocą \fILynx\fR artykułów
na grupy dyskusyjne \fBUSENET\fR-u, za pośrednictwem URL-i news:.
.TP 20
.B ORGANIZATION
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, podaje napis używany w nagłówku
\fBOrganization:\fR artykułów wysyłanych do grup \fBUSENET\fR-u.
Na \fBUNIX\fR-ie przesłania zawartość pliku /etc/organization, jeśli takowy
istnieje.
.TP 20
.B PROTOKÓŁ_proxy
\fILynx\fR udostępnia użycie serwerów proxy, które mogą funkcjonować jako
bramki zapór ogniowych i serwerów buforujących. Są one preferowane
w stosunku do starszych serwerów-bramek (zobacz WWW_access_GATEWAY, poniżej).
Każdy z protokoło używanych przez \fILynx\fR (http, ftp, gopher itd.) można
odwzorować odrębnie, nadając zmiennym środowiskowym postaci PROTOKÓŁ_proxy
(mianowicie: http_proxy, ftp_proxy, gopher_proxy itd.),
wartości "http://jakiś.serwer.domena:port/".
W \fBLynx Users Guide\fR znajdują się dalsze szczegóły i przykłady.
.TP 20
.B WWW_dostęp_GATEWAY
\fILynx\fR nadal obsługuje korzystanie z serwerów-bramek, przez serwery
podane za pomocą zmiennych "WWW_dostęp_GATEWAY" (gdzie "dostęp" jest napisaną
małymi literami nazwą "http", "ftp", "gopher" lub "wais"), jednak większość
serwerów-bramek została już wyłączona.  Zauważ, że dla bramek nie podaje się
końcówki '/', jak się to robi dla serwerów proxy określanych zmiennymi
środowiskowymi PROTOKÓŁ_proxy.
Szczegóły można znaleźć w \fBLynx Users Guide\fR.
.TP 20
.B WWW_HOME
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, przesłania domyślny startowy URL podany
w którymkolwiek z plików konfiguracyjnych programu.
.PP
Zmienne środowiskowe \fBtworzone\fR lub \fBzmieniane\fR przez \fILynx\fR:
.TP 20
.B LYNX_PRINT_DATE
Tej zmiennej funkcja p(rint) \fILynx\fR-a nadaje wartość łańcucha
\fBDate:\fR
pokazanego na stronie "\fBInformation about\fR" (polecenie =) aktualnego
dokumentu, jeśli jest takowa.
Jest tworzona do wykorzystania przez program zewnętrzny, określony
w instrukcji definiującej \fBPRINTER:\fP pliku \fBlynx.cfg\fP.
Jeśli dla danego dokumentu pole takie nie istnieje, to zmiennej przypisywany
jest łańcuch pusty w \fBUNIX\fR-ie lub "No Date" w \fBVMS\fR.
.TP 20
.B LYNX_PRINT_LASTMOD
Tej zmiennej funkcja p(rint) \fILynx\fR-a nadaje wartość łańcucha
\fBLast Mod:\fR
pokazanego na stronie "\fBInformation about\fR" (polecenie =) aktualnego
dokumentu, jeśli jest takowa.
Jest tworzona do wykorzystania przez program zewnętrzny, określony
w instrukcji definiującej \fBPRINTER:\fP pliku \fBlynx.cfg\fP.
Jeśli dla danego dokumentu pole takie nie istnieje, to zmiennej przypisywany
jest łańcuch pusty w \fBUNIX\fR-ie lub "No LastMod" w \fBVMS\fR.
.TP 20
.B LYNX_PRINT_TITLE
Tej zmiennej funkcja p(rint) \fILynx\fR-a nadaje wartość łańcucha
\fBLinkname:\fR
pokazanego na stronie "\fBInformation about\fR" (polecenie =) aktualnego
dokumentu, jeśli jest takowa.
Jest tworzona do wykorzystania przez program zewnętrzny, określony
w instrukcji definiującej \fBPRINTER:\fP pliku \fBlynx.cfg\fP.
Jeśli dla danego dokumentu pole takie nie istnieje, to zmiennej przypisywany
jest łańcuch pusty w \fBUNIX\fR-ie lub "No Title" w \fBVMS\fR.
.TP 20
.B LYNX_PRINT_URL
Tej zmiennej funkcja p(rint) \fILynx\fR-a nadaje wartość łańcucha
\fBURL:\fR
pokazanego na stronie "\fBInformation about\fR" (polecenie =) aktualnego
dokumentu, jeśli jest takowa.
Jest tworzona do wykorzystania przez program zewnętrzny, określony
w instrukcji definiującej \fBPRINTER:\fP pliku \fBlynx.cfg\fP.
Jeśli dla danego dokumentu pole takie nie istnieje, to zmiennej przypisywany
jest łańcuch pusty w \fBUNIX\fR-ie lub "No URL" w \fBVMS\fR.
.TP 20
.B LYNX_VERSION
Tej zmiennej \fILynx\fR zawsze nadaje wartość. Może być wykorzystywana
przez zewnętrzny program do stwierdzenia, czy został wywołany przez
\fILynx\fR. W komentarzach w przykładowym \fBmailcap\fR z pakietu
dystrybucyjnego znajdują się uwagi dotyczące sposobu użycia tej zmiennej
w takim pliku.
.TP 20
.B TERM
Normalnie zmienna ta jest używana przez \fILynx\fR do wyznaczenia typu
terminala, jakiego użyto do wywołania programu.  Jeśli jednak nie jest
ustawiona przy uruchomieniu (lub ma wartość "unknown") lub jeśli użyto
opcji\fB-term\fR wiersza poleceń, to \fILynx\fR nada lub zmieni jej wartość
na podany przez użytkownika typ terminala (dla środowiska wykonywania
\fILynx\fR).
Uwaga: jeśli \fILynx\fR nada/zmieni tę zmienną, wartości zmiennych
środowiskowych \fBLINES\fR i \fBCOLUMNS\fR mogą równiez ulec zmianie.
.SH SYMULACJA OBSŁUGI CGI
Jeśli zbudowano go z włączoną opcją \fBcgi-links\fR, to \fILynx\fR
pozwala na dostęp do skryptów cgi bez potrzeby korzystania z demona http.
.PP
Podczas wykonywania takich "skryptów lynxcgi" (jeśli są dostępne),
do symulowania środowiska CGI można ustawić następujące zmienne:
.PP
.B CONTENT_LENGTH
.PP
.B CONTENT_TYPE
.PP
.B DOCUMENT_ROOT
.PP
.B HTTP_ACCEPT_CHARSET
.PP
.B HTTP_ACCEPT_LANGUAGE
.PP
.B HTTP_USER_AGENT
.PP
.B PATH_INFO
.PP
.B PATH_TRANSLATED
.PP
.B QUERY_STRING
.PP
.B REMOTE_ADDR
.PP
.B REMOTE_HOST
.PP
.B REQUEST_METHOD
.PP
.B SERVER_SOFTWARE
.PP
Inne zmienne środowiska nie są dziedziczone przez skrypt, chyba że
dostarczono je za pośrednictwem instrukcji LYNXCGI_ENVIRONMENT w pliku
konfiguracyjnym.
Definicje i sposób użycia tych zmiennych zawiera plik \fBlynx.cfg\fR oraz
(szkic) Specyfikacja CGI 1.1 .
.PP
Po ogólne informacje o programowaniu skryptów CGI należy sięgnąć
do Specyfikacji CGI i innej powiązanej dokumentacji.
.SH OBSŁUGA JĘZYKÓW NARODOWYCH (NATIVE LANGUAGE SUPPORT - NLS)
Jeśli został skonfigurowany i zainstalowany z obsługą języków narodowych
(\fBNative Language Support\fR), \fILynx\fR będzie wyświetlał komunikaty
o stanie i inne w naszym ojczystym języku.
Więcej informacji o internacjonalizacji można znaleźć w pliku \fBABOUT_NLS\fR
z dystrybucji źródłowej lub na miejscowej witrynie \fBGNU\fR.
.PP
Do zmiany domyślnych ustawień służą poniższe zmienne środowiska:
.TP 20
.B LANG
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, przesłania domyślny język komunikatów.
Jest to dwuliterowy kod \fBISO 639\fR identyfikujący język.
Kody języków \fBNIE\fR są takie same, jak kody krajów podane w \fBISO 3166\fR.
.TP 20
.B LANGUAGE
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, przesłania domyślny język komunikatów.
Jest to rozszerzenie \fBGNU\fR, mające wyższy priorytet przy ustalaniu
katalogu komunikatów niż \fBLANG\fR czy \fBLC_ALL\fR.
.TP 20
.B LC_ALL
i
.TP 20
.B LC_MESSAGES
Te zmienne, jeśli są ustawione, określają sposób formatowania języka
narodowego. Są zgodne z \fBPOSIX\fR.
.TP 20
.B LINGUAS
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona przed konfiguracją, ogranicza instalowane
języki do podanych przez jej wartość.  Jest listą rozdzielonych odstępami
dwuliterowych kodów. Obecnie jest niezmienna, stosowna do życzeń.
.TP 20
.B NLSPATH
Ta zmienna, jeśli jest ustawiona, służy jako przedrostek ścieżki katalogów,
w których znajdują się  komunikaty.
.SH UWAGI
To jest wersja Lynx v2.8.2
.PP
Jeśli chcesz przyczynić się do przyszłego rozwoju \fILynxa\fR, zapisz się
na naszą listę dyskusyjną. Wyślij email do 
z "subscribe lynx-dev" jako jedyną linijką ciała listu.
.PP
Informacje o błędach, komentarze, sugestie wysyłaj do 
(po zapisaniu się).
.PP
Wypisać się z listy można wysyłając email na 
z "unsubscribe lynx-dev" jako jedyną linijką ciała listu.
Proszę nie wysyłać wiadomości unsubscribe na listę lynx-dev.
.SH ZOBACZ TAKŻE
.hy 0
\fIcatgets\fR(3),
\fIcurses\fR(3),
\fIenviron\fR(7),
\fIexecve\fR(2),
\fIftp\fR(1),
\fIgettext\fR(GNU),
\fIlocaleconv\fR(3),
\fIncurses\fR(3),
\fIsetlocale\fR(3),
\fIslang\fR(?),
\fItermcap\fR(5),
\fIterminfo\fR(5),
\fIwget\fR(GNU)
.hy 1
.PP
Zwróć uwagę, że dostępność stron podręcznika systemowego man i numeracja
ich sekcji zależą do pewnego stopnia od używanej platformy i mogą odbiegać
od powyższych odsyłaczy.
.PP
Sekcja wskazana jako (GNU) ma oznaczać, że dany temat może być dostępny
w postaci strony info, zamiast strony man (tj. należy spróbować "info temat",
zamiast "man temat").
.PP
Sekcja opisana (?) oznacza, że dokumentacja tego tematu istnieje, ale nie
jest częścią ustalonego systemu wyszukiwania dokumentacji (więcej informacji
można znaleźć w plikach dystrybucji powiązanych z tym tematem lub
za pośrednictwem miejscowego Administratora Systemu).
.SH PODZIĘKOWANIA
Lynx zawiera kod z wielu różnych źródeł. Najwcześniejsze wersje lynxa
zawierały kod od Earla Fogela z Computing Services z University of
Saskatchewan, który zaimplementował HYPERREZ w środowisku Unix. HYPERREZ był
stworzony przez Niela Larsona z Think.com i służył jako model dla
pierwszych wersji Lynxa. Te wersje zawierały także biblioteki z klientów
Gopher (Unix-owych), stworzonych na University of Minnesota, a późniejsze
wersje lynxa bazują na kodzie biblioteki klienta WWW, stworzonej przez Tima
Berners-Lee i wspólnotę WWW. Dodatkowo, szczególne podziękowania dla Foteos
Macrides, który przeniósł większość z Lynxa na VMS i zrobił lub
zorganizował większość z jego nowych elementów od czasu odejścia Lou Montulli i
Garretta Blythe z University of Kansas w lecie 1994 do wersji v2.7.2, a
także każdemu w sieci, kto włożył swoją pracę w rozwój lynxa, zarówno
bezpośrednio (przez patche, komentarze, zgłaszanie błędów), lub
pośrednio (przez natchnienie i rozwój innych systemów).
.SH AUTORZY
Lou Montulli, Garrett Blythe, Craig Lavender, Michael Grobe, Charles Rezac
.br
Academic Computing Services
.br
University of Kansas
.br
Lawrence, Kansas 66047
.PP
Foteos Macrides
.br
Worcester Foundation for Biomedical Research
.br
Shrewsbury, Massachusetts 01545
.SH "INFORMACJE O TŁUMACZENIU"
Powyższe tłumaczenie pochodzi z nieistniejącego już Projektu Tłumaczenia Manuali i 
\fImoże nie być aktualne\fR. W razie zauważenia różnic między powyższym opisem
a rzeczywistym zachowaniem opisywanego programu lub funkcji, prosimy o zapoznanie 
się z oryginalną (angielską) wersją strony podręcznika za pomocą polecenia:
.IP
man \-\-locale=C 1 lynx
.PP
Prosimy o pomoc w aktualizacji stron man \- więcej informacji można znaleźć pod
adresem http://sourceforge.net/projects/manpages\-pl/.