.\" -*- coding: UTF-8 -*- .\" Copyright (C) 1998-2003 Miquel van Smoorenburg. .\" .\" This program is free software; you can redistribute it and/or modify .\" it under the terms of the GNU General Public License as published by .\" the Free Software Foundation; either version 2 of the License, or .\" (at your option) any later version. .\" .\" This program is distributed in the hope that it will be useful, .\" but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of .\" MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the .\" GNU General Public License for more details. .\" .\" You should have received a copy of the GNU General Public License .\" along with this program; if not, write to the Free Software .\" Foundation, Inc., 51 Franklin Street, Fifth Floor, Boston, MA 02110-1301 USA .\" .\"{{{}}} .\"{{{ Title .\"******************************************************************* .\" .\" This file was generated with po4a. Translate the source file. .\" .\"******************************************************************* .TH SHUTDOWN 8 "12 listopada 2003" "" "Podręcznik administratora systemu Linux" .\"}}} .\"{{{ Name .SH NAZWA .\"}}} .\"{{{ Synopsis shutdown \- wyłącza system .SH SKŁADNIA .\"}}} .\"{{{ Description \fB/sbin/shutdown\fP [\fB\-akrhPHfFnc\fP] [\fB\-t\fP \fIsek\fP] \fIczas\fP [\fIostrzeżenie\fP] .SH OPIS .\"}}} .\"{{{ Options \fBshutdown\fP w bezpieczny sposób wyłącza system. Wszyscy zalogowani użytkownicy powiadamiani są o rozpoczętym wyłączaniu, zaś rozpoczynanie nowych sesji pracy przez \fBlogin\fP(1) jest blokowane. Możliwe jest zamknięcie i wyłączenie systemu natychmiastowe lub po zadanym czasie. W pierwszej kolejności wszystkie procesy powiadamiane są o wyłączaniu systemu sygnałem \s-2SIGTERM\s0. Daje to programom takim jak \fBvi\fP(1) czas na zachowanie edytowanego pliku, programom przetwarzającym pocztę i grupy dyskusyjne szansę na czyste zakończenie pracy itd. \fBshutdown\fP wykonuje swe zadanie sygnalizując procesowi \fBinit\fP prośbę o zmianę poziomu pracy. Poziom pracy (runlevel) \fB0\fP używany jest do zatrzymywania systemu, zaś poziom \fB1\fP służy do przełączenia go w stan, w którym mogą być wykonywane zadania administracyjne i konserwacja systemu; jest to poziom domyślny jeżeli nie podano ani flagi \fB\-h\fP ani \fB\-r\fP polecenia \fBshutdown\fP. Jakie czynności wykonywane są podczas zatrzymywania bądź przeładowywania systemu możesz zobaczyć przeglądając odpowiednie dla danych poziomów pracy wpisy w pliku \fI/etc/inittab\fP. .SH OPCJE .\"{{{ -a .IP \fB\-a\fP .\"}}} .\"{{{ -k Używa \fB/etc/shutdown.allow\fP. .IP \fB\-k\fP .\"}}} .\"{{{ -r Nie wykonuje faktycznego wyłączenia; wysyła tylko do wszystkich komunikaty ostrzegawcze. .IP \fB\-r\fP .\"}}} .\"{{{ -h Przeładowuje (ang. reboot) po wyłączeniu systemu. .IP \fB\-h\fP .\"}}} .\"{{{ -P Zatrzymuje lub wyłącza komputer po zamknięciu systemu. .IP \fB\-P\fP .\"}}} .\"{{{ -H Modifier to the \-h flag. Halt action is to turn off the power. Must be used with the \-h flag. .IP \fB\-H\fP .\"}}} .\"{{{ -f Modyfikator do opcji \fB\-h\fP. Komputer jest zatrzymywany lub przełącza się do programu monitorującego rozruch (ang. boot monitor), w systemach które to obsługują. Musi być użyte z opcją \fB\-h\fP. .IP \fB\-f\fP .\"}}} .\"{{{ -F Pomija fsck (sprawdzanie systemów plików) podczas przeładowania. .IP \fB\-F\fP .\"}}} .\"{{{ -n Wymusza fsck przy przeładowaniu. .IP \fB\-n\fP .\"}}} .\"{{{ -c [PRZESTARZAŁE] Nie wywołuje \fBinit\fP(8) do wykonania wyłączenia, ale robi to samodzielnie. Odradza się używania tej opcji, zaś jej wyniki nie zawsze są zgodne z oczekiwaniami. .IP \fB\-c\fP .\"{{{ -q Anuluje już rozpoczęte wyłączanie systemu (nie działa z "shutdown now"). Przy tej opcji nie jest, oczywiście, możliwe podanie argumentu \fIczas\fP, ale można wprowadzić w wierszu poleceń komunikat wyjaśniający, który zostanie przesłany do wszystkich użytkowników. .IP \fB\-q\fP .\"{{{ -Q Reduce the number of warnings shutdown displays. Usually shutdown displays warnings every 15 minutes and then every minute in the last 10 minutes of the countdown until \fItime\fP is reached. When \-q is specified shutdown only warns at 60 minute intervals, at the 10 minute mark, at the 5 minue mark, and when the shutdown process actually happens. .IP \fB\-Q\fP .\"}}} .\"{{{ -t sec Silence warnings prior to shutting down. Usually shutdown displays warnings every 15 minutes and then every minute in the last 10 minutes of the countdown until \fItime\fP is reached. When \-Q is specified shutdown only warns when the shutdown process actually happens. All other warning intervals are suppressed. .IP "\fB\-t\fP \fIsek\fP" .\"}}} .\"{{{ time Tell \fBinit\fP(8) to wait \fIsec\fP seconds between sending all processes the warning (SIGTERM) and the kill signal (SIGKILL), before changing to another runlevel. The default time, if no value is specified, between these two signals is three seconds. Warning: when shutdown calls init to perform the shutdown (the default behaviour), init checks to see if all processes have terminated and will stop waiting early once its children have all terminated. When shutdown is called with the \-n flag, it waits the full time specified (or three seconds) even if all other processes have terminated. .IP \fIczas\fP .\"}}} .\"{{{ warning-message Kiedy wyłączyć system. .IP \fIostrzeżenie\fP .\"}}} Komunikat ostrzegawczy, jaki ma zostać wysłany do wszystkich użytkowników. .PP Argument \fIczas\fP może posiadać różne formaty. Po pierwsze, może to być czas absolutny (ustalona godzina) w formacie \fIgg:mm\fP, gdzie \fIgg\fP jest godziną (1 lub 2 cyfry) a \fImm\fP minutami godziny (dwucyfrowo). Po drugie, może być w formacie \fB+\fP\fIm\fP, gdzie \fIm\fP jest liczbą minut do odczekania. Słowo \fBnow\fP (teraz) jest równoważnikiem \fB+0\fP. .PP Jeśli shutdown wywoływany jest z czasem opóźnienia, to tworzy plik sygnalizacyjny (advisory file) \fI/run/nologin\fP powodujący, że programy takie jak \fBlogin(1)\fP nie zezwalają na nowe logowania użytkowników. Plik jest tworzony pięć minut przed rozpoczęciem wyłączania systemu. Shutdown usuwa ten plik tylko wtedy, gdy zostanie zatrzymany przed wysłaniem sygnału do init (tj. zostanie anulowany lub coś się nie udało). Usuwa go również przed wywołaniem init do zmiany poziomu pracy. .PP Flaga \fB\-f\fP oznacza "reboot fast" (szybkie przeładowanie). Tworzy plik sygnalizacyjny \fI/fastboot\fP, który może być testowany przez system przy ponownym uruchamianiu. Plik startowy rc może sprawdzać, czy powyższy plik istnieje i decydować o zaniechaniu uruchamiania \fBfsck\fP(1), gdyż system został wyłączony prawidłowo. Następnie proces startowy powinien usunąć \fI/fastboot\fP. .PP Flaga \fB\-F\fP oznacza "force fsck" (wymuś fsck). Tworzy plik sygnalizacyjny \fI/forcefsck\fP, który może być testowany przez system przy ponownym uruchamianiu. Plik startowy rc może sprawdzać, czy powyższy plik istnieje i decydować o uruchomieniu \fBfsck\fP(1) ze specjalną flagą "force", tak by zostały sprawdzone nawet poprawnie odmontowane systemy plików. Następnie proces startowy powinien usunąć \fI/forcefsck\fP. .PP .\"}}} .\"{{{ Files Flaga \fB\-n\fP powoduje, że \fBshutdown\fP nie będzie wywoływać \fBinit\fP, ale zabije samodzielnie wszystkie działające procesy. \fBshutdown\fP wyłączy następnie obsługę udziałów (quota), rozliczeń i obszaru wymiany (swap) oraz odmontuje wszystkie systemy plików. .SH "KONTROLA DOSTĘPU" \fBshutdown\fP może być wywoływane z \fBinit\fP(8), gdy zostaną wciśnięte magiczne klawisze \fBCTRL\-ALT\-DEL\fP, przez utworzenie odpowiedniego wpisu w \fI/etc/inittab\fP. Oznacza to, że każdy, kto posiada fizyczny dostęp do klawiatury konsoli może wyłączyć system. By zapobiec takiej sytuacji, \fBshutdown\fP może sprawdzać, czy na jednej z wirtualnych konsoli zalogowany jest upoważniony użytkownik. Jeżeli \fBshutdown\fP zostanie wywołany z argumentem \fB\-a\fP (proszę dodać go do wywołania shutdown w /etc/inittab), to sprawdza czy istnieje plik \fI/etc/shutdown.allow\fP. Następnie porównuje nazwy użytkowników z tego pliku z listą osób zalogowanych na wirtualnej konsoli (z \fI/var/run/utmp\fP). Shutdown będzie kontynuować pracę tylko wtedy, gdy zalogowany jest jeden z upoważnionych użytkowników \fBlub root\fP. W przeciwnym wypadku wyświetli komunikat .sp 1 .nf \fBshutdown: no authorized users logged in\fP [shutdown: brak zalogowanych upoważnionych użytkowników] .fi .sp 1 na (fizyczną) konsolę systemową. Plik \fI/etc/shutdown.allow\fP zawiera po jednej nazwie (loginname) użytkownika w wierszu. Dozwolone są wiersze puste i wiersze komentarzy (poprzedzone znakiem \fB#\fP). Obecnie dla tego pliku istnieje ograniczenie do 32 użytkowników. .sp 1 Proszę zauważyć, że jeśli plik \fI/etc/shutdown.allow\fP nie istnieje, to argument \fB\-a\fP jest ignorowany. .SH "ZATRZYMANIE CZY WYŁĄCZENIE" The \fB\-H\fP option just sets the \fIinit\fP environment variable \fIINIT_HALT\fP to \fIHALT\fP, and the \fB\-P\fP option just sets that variable to \fIPOWEROFF\fP. The script (usually /etc/init.d/halt) that calls the \fBhalt\fP(8) program as the last thing in the shutting down sequence should check this environment variable and call the \fBhalt\fP(8) program with the right options for these options to actually have any effect. .SH PLIKI .nf /fastboot /etc/inittab /etc/init.d/halt /etc/init.d/reboot /etc/shutdown.allow .fi .\"}}} .SH UWAGI Wielu użytkowników zapomina o podaniu argumentu \fIczas\fP i jest zakłopotana komunikatem o błędzie dawanym przez \fBshutdown\fP. Argument \fIczas\fP jest obowiązkowy; w 90 procentach przypadków argumentem tym będzie słowo \fBnow\fP. .PP Init może przechwycić CTRL\-ALT\-DEL i rozpocząć wyłączenia jedynie w trybie konsolowym. Jeśli działa X Window System, to serwer X przetwarza wszystkie wciskane klawisze. Niektóre środowiska X11 umożliwiają przechwycenie kombinacji CTRL\-ALT\-DEL, ale to, co dokładnie stanie się po użyciu tej sekwencji, zależy od danego środowiska. .PP .\"{{{ Author Shutdown nie jest zaprojektowany do działania z setuid. Plik /etc/shutdown.allow nie jest używany w odniesieniu do osoby wykonującej shutdown, sprawdza on JEDYNIE kto jest aktualnie zalogowany na konsoli/jednej z konsol. .SH AUTOR .\"}}} .\"{{{ See also Miquel van Smoorenburg, miquels@cistron.nl .SH "ZOBACZ TAKŻE" \fBfsck\fP(8), \fBinit\fP(8), \fBhalt\fP(8), \fBpoweroff\fP(8), \fBreboot\fP(8) .\"}}} .SH TŁUMACZENIE Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Wojtek Kotwica i Michał Kułach . Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać zapoznając się z .UR https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html GNU General Public License w wersji 3 .UE lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI. Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres .MT manpages-pl-list@lists.sourceforge.net .ME .