.\" -*- coding: UTF-8 -*- .\" Copyright (c) 1994 .\" The Regents of the University of California. All rights reserved. .\" Copyright (c) 1994, 1995, 1996 .\" Keith Bostic. All rights reserved. .\" .\" This document may not be republished without written permission from .\" Keith Bostic. .\" .\" See the LICENSE file for redistribution information. .\" .\" $Id: vi.1,v 8.53 2001/01/28 13:20:06 skimo Exp $ (Berkeley) $Date: 2001/01/28 13:20:06 $ .\" .\"******************************************************************* .\" .\" This file was generated with po4a. Translate the source file. .\" .\"******************************************************************* .TH VI 1 %Q% .UC .SH NAAM ex, vi, view \- tekstverwerkers .SH SAMENVATTING \fBex\fP [\fB\-eRrSsv\fP] [\fB\-c\fP\fI opdr\fP] [\fB\-t\fP\fI tag\fP] [\fB\-w\fP\fI grootte\fP] [bestand ...] .br \fBvi\fP [\fB\-elRrSv\fP] [\fB\-c\fP\fI opdr\fP] [\fB\-t\fP\fI tag\fP] [\fB\-w\fP\fI grootte\fP] [bestand ...] .br \fBview\fP [\fB\-eRrSv\fP] [\fB\-c\fP\fI opdr\fP] [\fB\-t\fP\fI tag\fP] [\fB\-w\fP\fI grootte\fP] [bestand ...] .SH LICENTIE Het \fI\&vi\fP programma is vrij distribueerbaar. U bent uitgenodigd om het te kopiëren, aan te passen en delen met anderen, onder de voorwaarden gegeven in het `LICENSE' bestand. Als enig bedrijf (niet individu!) \fBvi\fP voldoende bruikbaar acht, dat u het zou hebben gekocht, of als enig bedrijf wenst om het te her\-distribueren, worden donaties aan de auteurs gewaardeerd. .SH BESCHRIJVING \fI\&vi\fP is een scherm\-georiënteerde tekstverwerker. \fI\&ex\fP is een regel\(hygeoriënteerde tekstverwerker. \fI\&Ex\fP en \fI\&vi\fP zijn verschillende interfaces voor hetzelfde programma, en het is mogelijk om tussen beide heen en weer te schakelen tijdens het tekstverwerken. \fIView\fP is hetzelfde als de \fB\-R\fP (alleen\(hylezen) optie voor \fI\&vi\fP. .PP Deze handleiding is de handleiding die met de \fInex/nvi\fP versies van de \fIex/vi\fP tekstverwerkers wordt geleverd. \fInex/nvi\fP Zijn bedoeld als bug\(hyvoor\(hybug gelijke vervangingen voor de originele Vierde Berkeley Software Distributie (4BSD) \fI\&ex\fP en \fI\&vi\fP programma's. Voor de rest van deze handleiding wordt \fInex/vi\fP alleen gebruikt als dat nodig is om onderscheid te maken tussen de historische implementaties van \fIex/vi\fP. .PP Deze handleiding is bedoeld voor gebruikers die al bekend zijn met \fIex/vi\fP. De rest zal hoogstwaarschijnlijk een goede stap\(hyvoor\(hystap inleiding over deze tekstverwerker moeten lezen vóór deze handleiding. Als u in een onbekende omgeving bent, en absoluut onmiddellijk werk klaar moet krijgen, lees de sectie na de opties beschrijvingen getiteld \(lqSnel Starten\(rq. Dat is waarschijnlijk genoeg om u op weg te helpen. .PP De volgende opties zijn beschikbaar: .TP \fB\-c\fP Voer \fBopdr\fP onmiddellijk uit na starten van de sessie. Vooral handig om naar een startpositie binnen het bestand te gaan, maar \fBopdr\fP is niet begrensd tot positionerings opdrachten. Dit is de POSIX 1003.2 interface voor de historische \(lq+opdr\(rq spelling. \fInex/nvi\fP ondersteunt de oude en de nieuwe spelling. .TP \fB\-e\fP Start tekstverwerken in ex mode, alsof het programma als \fI\&ex\fP werd aangeroepen. .TP \fB\-l\fP Start verwerken met de `lisp' en `showmatch' opties gezet. .TP \fB\-R\fP Start verwerken in alleen\(hylezen mode, alsof het programma werd aangeroepen met de naam \fIview\fP, of de \fBreadonly\fP optie gezet was. .TP \fB\-r\fP Herstel de opgegeven bestanden, of, als geen bestanden werden gegeven, geef de bestanden die hersteld kunnen worden. Als geen herstelbare bestanden met de opgegeven naam bestaan wordt het bestand voor verwerken aangeboden, alsof de \fB\-r\fP optie niet werd gegeven. .TP \fB\-S\fP Draai met de \fBsecure\fP verwerken optie gezet: staat toegang tot externe programma's niet toe. .TP \fB\-s\fP Ga naar `batch' mode; alleen toepasselijk voor \fI\&ex\fP verwerkings\-sessies. Batch mode is bruikbaar voor het draaien van \fI\&ex\fP scripts. Prompts, informerende berichten en andere gebruiker georiënteerde berichten worden uitgezet, en geen opstartbestanden of omgevingsvariabelen worden gelezen. Dit is de POSIX 1003.2 interface voor het historische \(lq\-\(rq argument. \fI\&nex/nvi\fP ondersteunt de oude en nieuwe spelling. .TP \fB\-t\fP Start verwerken bij de opgegeven tag. (Zie \fIctags\fP(1)). .TP \fB\-w\fP Zet de initiële venster grootte naar het opgegeven aantal regels. .TP \fB\-v\fP Start verwerken in vi mode, alsof de opdrachtnaam \fI\&vi\fP of \fIview\fP was. .PP Let op dat de \fB\-F\fP optie (die voorkwam dat \fIex/vi\fP een volledige backup maakte van het doel bestand) is verwijderd en niet langer beschikbaar is. .PP Opdracht invoer voor \fIex/vi\fP wordt van de standaard invoer gelezen. In de \fI\&vi\fP interface is het fout als de standaard invoer geen terminal is. In de \fI\&ex\fP interface worden opdrachten altijd gelezen, ook als de standaard invoer geen terminal is, maar de sessie zal in `batch' mode worden uitgevoerd, alsof de \fB\-s\fP optie werd gegeven. .PP \fIex/vi\fP eindigt met 0 bij slagen, en groter dan 0 als een fout optreedt. .SH "SNEL STARTEN" Deze sectie vertelt wat u minimaal nodig heeft voor simpele tekstverwerking met \fI\&vi\fP. Als u nooit eerder een scherm tekstverwerker hebt gebruikt heeft u waarschijnlijk zelfs moeite met deze eenvoudige introductie.In dat geval zou u iemand moeten proberen te vinden die \fI\&vi\fP al kent, en die met u door deze sectie kan lopen. .PP \fI\&Vi\fP is een scherm\-tekstverwerker. Dat betekend dat het gehele scherm wordt gebruikt, een deel van het bestand tonend op elke scherm\-regel, behalve op de laatst regel van het scherm. De laatste regel op het scherm wordt gebruikt door u om opdrachten aan \fI\&vi\fP te geven, en door \fI\&vi\fP om informatie aan u te geven. .PP Het andere feit dat u moet begrijpen is dat \fI\&vi\fP een mode\-tekstverwerker is, dat is: u bent óf tekst aan het invoeren, óf u bent opdrachten aan het uitvoeren, en u moet in de juiste mode zijn om het ene of het andere te doen. Als u een bestand begint te bewerken bent u in \fIopdracht\fP mode. Er zijn opdrachten die u naar \fIinvoer\fP mode brengen. Er is maar één toets die u uit de invoer mode haalt, en dat is de toets. (Toets namen worden geschreven tussen kleiner dan < en groter\-dan > tekens, dat is: betekend \(lqescape\(rq toets, gewoonlijk \(lqesc\(rq genaamd op uw terminal's toetsenbord.) Als u ooit in de war raakt over in welke mode u bent, blijf dan net zo lang op de toets drukken tot \fI\&vi\fP naar u piept. (In het algemeen zal \fI\&vi\fP naar u piepen als u iets probeert dat niet is toegestaan. Het zal ook fout berichten weergeven.) .PP Geef voor het bewerken van een bestand de opdracht \(lqvi bestand_naam\(rq. De opdracht die u zo spoedig mogelijk zou moeten geven is \(lq:set verbose showmode\(rq. Dit zal zorgen dat de tekstverwerker praatgrage foutberichten gaat geven en de huidige mode wordt zichtbaar gemaakt onderaan het scherm. .PP De opdrachten om binnen het bestand te bewegen zijn: .TP \fBh\fP Verplaats de cursor één karakter naar links. .TP \fBj\fP Verplaats de cursor één regel naar beneden. .TP \fBk\fP Verplaats de cursor één regel naar boven. .TP \fBl\fP Verplaats de cursor één karakter naar rechts. .TP \fB\fP De cursor pijl\-toetsen zouden ook moeten werken. .TP \fB/flopke\fP Zoek naar de string \(lqflopke\(rq in het bestand, en verplaats de cursor naar het eerste karakter ervan. .PP De opdrachten om nieuwe tekst in te voeren zijn: .TP \fBa\fP Toevoegen nieuwe tekst, \fIachter\fP de cursor. .TP \fBi\fP Invoegen nieuwe tekst, \fIvóór\fP de cursor. .TP \fBo\fP Open een nieuwe regel \fIonder\fP de regel waar de cursor zich op bevindt, en start tekst\-invoeren. .TP \fBO\fP Open een nieuwe regel \fIboven\fP de regel waar de cursor zich op bevindt, en start tekst\-invoeren. .TP \fB\fP Als u eenmaal invoer mode bent binnengegaan met één van de volgende opdrachten: \fB\&a\fP, \fB\&i\fP, \fB\&O\fP of \fB\&o\fP, gebruik dan \fB\fP om te stoppen met het invoeren van tekst en terug te keren naar opdrachten mode. .PP De opdrachten om tekst te kopiëren zijn: .TP \fByy\fP Kopieer de regel waar de cursor zich op bevindt. .TP \fBp\fP Voeg de gekopieerde regel \fBonder\fP de regel waar de cursor zich op bevind. .PP De opdrachten om tekst te schrappen zijn: .TP \fBdd\fP Schrap de regel waar de cursor zich op bevindt. .TP \fBx\fP Schrap het karakter waar de cursor op staat. .PP De opdrachten om een bestand weg te schrijven zijn: .TP \fB:w\fP Schrijf het bestand terug naar het bestand met de naam die u origineel gebruikte als een argument voor de \fI\&vi\fP opdracht. .TP \fB:w bestand_naam\fP Schrijf het bestand weg naar het bestand met de naam \(lqbestand_naam\(rq. .PP De opdrachten om het verwerken te stoppen en uit de tekstverwerker te gaan zijn: .TP \fB:q\fP Stop bewerken en ga uit vi (als u het bestand heeft aangepast, maar de veranderingen niet hebt bewaard zal \fI\&vi\fP weigeren te stoppen). .TP \fB:q!\fP Stop, vernietigt mogelijke aanpassingen die u hebt gemaakt. .PP Een laatste waarschuwing. Ongebruikelijke karakters kunnen meer dan één karakter op het scherm innemen, en lange regels kunnen meer dan een enkele schermregel nodig hebben. De bovenstaande opdracht werkt op \(lqfysieke\(rq karakters en regels, dat is, ze werken op de hele regel hoeveel schermregels die ook inneemt, en op het hele karakter, hoeveel kolommen het ook verbruikt. .SH "VI OPDRACHTEN" De volgende sectie beschrijft de opdrachten voorhanden in de opdracht mode van de \fI\&vi\fP tekstverwerker. In elke onderstaande alinea geeft de titel\-regel het gebruik voor die opdracht weer. .PP .TP \fB[tel] \fP Zoek voorwaarts naar de \fItel\fP\-de verschijning van het huidige woord. .TP \fB[tel] \fP Pagineer achterwaarts \fItel\fP schermen. .TP \fB[tel] \fP Schuif het scherm \fItel\fP regels voorwaarts. .TP \fB[tel] \fP Schuif het scherm \fItel\fP regels voorwaarts, de huidige kolom en regel zo latend als mogelijk. .TP \fB[tel] \fP Pagineer \fItel\fP schermen voorwaarts. .TP \fB\fP Toon bestand informatie. .TP \fB\fP .TP \fB[tel] h\fP Verplaats de cursor \fItel\fP karakters terug op de huidige regel. .TP \fB[tel] \fP .TP \fB[tel] \fP .TP \fB[tel] j\fP Verplaats de cursor \fItel\fP regels naar beneden zonder de huidige kolom te veranderen. .TP \fB\fP .TP \fB\fP Herteken het scherm. .TP \fB[tel] \fP .TP \fB[tel] +\fP Verplaats de cursor \fItel\fP regels naar beneden naar het eerste niet\-witruimte karakter op die regel. .TP \fB[tel] \fP .TP \fB[tel] k\fP Verplaats de cursor \fItel\fP regels omhoog, zonder de huidige kolom te veranderen. .TP \fB\fP Keer terug naar de meest recente `tag' context. .TP \fB\fP Schuif het scherm \fItel\fP regels achterwaarts. .TP \fB\fP Schakel één venster naar beneden op het scherm, of naar het eerste venster als er geen lagere zijn. .TP \fB\fP Schuif het scherm \fItel\fP regels naar achterwaarts en laat de huidige regel en kolom gelijk als mogelijk. .TP \fB\fP Zet de huidige tekstverwerkingssessie in de achtergrond. .TP \fB\fP Voer \fI\&ex\fP opdrachten uit of breek gedeeltelijk ingevoerde opdrachten af. .TP \fB\fP Druk een `tag' verwijzing op de `tag' stapel. .TP \fB\fP Schakel naar het meest recent bewerkte bestand. .TP \fB[tel] \fP .TP \fB[tel] l\fP Verplaats de cursor \fItel\fP karakters voorwaarts zonder de huidige regel te veranderen. .TP \fB[tel] ! verplaatsing shell\(hyargument(en)\fP Vervang tekst met de resultaten van een shell opdracht. .TP \fB[tel] # #|+|\-\fP Verhoog of verlaag het cursor nummer. .TP \fB[tel] $\fP Verplaats de cursor naar het einde van een regel. .TP \fB%\fP Ga naar het overeenkomende karakter. .TP \fB&\fP Herhaal de eerdere vervangings opdracht op de huidige regel. .TP \&\fB'\fP .TP \fB\`\fP Keer terug naar de context gemarkeerd door het karakter \fI\fP. .TP \fB[tel] (\fP Ga \fItel\fP zinnen terug. .TP \fB[tel] )\fP Ga \fItel\fP zinnen voorwaarts. .TP \fB[tel] ,\fP Omgekeerd \fItel\fP keer naar karakter zoeken. .TP \fB[tel] \-\fP Ga naar het eerste niet\-witruimte karakter op de vorige regel, \fItel\fP keer. .TP \fB[tel] .\fP Herhaal de laatste \fI\&vi\fP tekst veranderende opdracht. .TP \fB/RE\fP .TP \fB/RE/ [verschil]\fP .TP \fB?RE\fP .TP \fB?RE? [verschil]\fP .TP \fBN\fP .TP \fBn\fP Zoek voorwaarts of achterwaarts naar een reguliere expressie. .TP \fB0\fP Ga naar het eerste karakter op de huidige regel. .TP \fB:\fP Voer een ex opdracht uit. .TP \fB[tel] ;\fP Herhaal het laatste karakter\-zoeken \fItel\fP keren. .TP \fB[tel] < verplaatsing\fP .TP \fB[tel] > verplaatsing\fP Schuif regels naar links of rechts. .TP \fB@ buffer\-karakter\fP Voer een benoemde buffer uit. .TP \fB[tel] A\fP Ga naar invoer mode, voeg tekst toe na het einde van de regel. .TP \fB[tel] B\fP Ga \fItel\fP grote\-woorden achterwaarts. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] C\fP Kopieer de tekst vanaf de huidige positie tot aan het einde van de regel naar de buffer buffer\(hykarakter, en start veranderen (in invoer mode). .TP \fB[buffer\-karakter] D\fP Schrap de tekst vanaf de huidige positie tot aan einde van de regel. .TP \fB[tel] E\fP Ga \fItel\fP einde\(hyvan\(hygrote\(hywoorden voorwaarts. .TP \fB[tel] F \fP Zoek in de huidige regel \fItel\fP keren naar \fI\fP. .TP \fB[tel] G\fP Ga naar regel \fItel\fP, of naar de laatste regel van het bestand als \fItel\fP niet werd gespecificeerd. .TP \fB[tel] H\fP Ga naar scherm\-regel \fItel \- 1\fP regels onder de bovenkant van het scherm. .TP \fB[tel] I\fP Schakel naar invoer mode, tekst invoegend aan het begin van de regel. .TP \fB[tel] J\fP Voeg regels samen. .TP \fB[tel] L\fP Ga naar de scherm\-regel \fItel \- 1\fP regels boven de onderkant van het scherm. .TP \fBM\fP Ga naar de scherm\-regel in het midden van het scherm. .TP \fB[tel] O\fP Ga naar invoer mode, voeg tekst toe in een nieuwe regel boven de huidige. .TP \fB[buffer\-karakter] P\fP Invoegen van tekst vanuit een buffer. .TP \fBQ\fP Eindig \fI\&vi\fP (of visuele) interface en schakel naar \fI\&ex\fP interface. .TP \fB[tel] R\fP Ga naar invoer mode, vervang de karakters in de huidige regel. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] S\fP Substitueer \fItel\fP regels. .TP \fB[tel] T \fP Zoek achterwaarts \fItel\fP keren door de huidige regel voor het karakter \fIachter\fP het opgegeven \fI\fP. .TP \fBU\fP Herstel de huidige regel naar de staat waarin hij was vóór de cursor er zich het laatst naar verplaatste. .TP \fB[tel] W\fP Ga voorwaarts \fItel\fP grote\-woorden. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] X\fP Schrap \fItel\fP karakters vóór de cursor. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] Y\fP Kopieer (of \(lqyank\(rq) \fItel\fP regels naar de opgegeven buffer. .TP \fBZZ\fP Schrijf het bestand en eindig \fI\&vi\fP. .TP \fB[tel] [[\fP Ga \fItel\fP sectie grenzen terug. .TP \fB[tel] ]]\fP Ga \fItel\fP sectie grenzen voorwaarts. .TP \fB\&^\fP Ga naar het eerste niet\-witruimte karakter op de huidige regel. .TP \fB[tel] _\fP Ga \fItel \- 1\fP regels naar het eerste niet\-witruimte karakter. .TP \fB[tel] a\fP Schakel naar invoer mode, voeg tekst achter de cursor toe. .TP \fB[tel] b\fP Ga \fItel\fP woorden achterwaarts. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] c verplaatsing\fP Verander het stuk tekst waar `verplaatsing' overheen zou bewegen. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] d verplaatsing\fP Schrap een stuk tekst waar `verplaatsing' overheen zou bewegen. .TP \fB[tel] e\fP Ga \fItel\fP einde\(hyvan\(hywoorden voorwaarts. .TP \fB[tel] f\fP Zoek \fItel\fP keren voorwaarts in de rest van de huidige regel naar \fI\fP. .TP \fB[tel] i\fP Schakel naar invoer mode, tekst invoegend vóór de cursor. .TP \fBm \fP Bewaar de huidige context (regel en kolom) in \fI\fP om later (o.a.) te gebruiken om naar toe te springen. .TP \fB[tel] o\fP Schakel naar invoer mode, voeg tekst toe in een nieuwe regel onder de huidige regel. .TP \fB[buffer\-karakter] p\fP Voeg tekst toe vanuit een buffer. .TP \fB[tel] r \fP Vervang \fItel\fP karakters door \fI\fP. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] s\fP Substitueer \fItel\fP karakters op de huidige regel startend met het huidige karakter. .TP \fB[tel] t \fP Zoek \fItel\fP keren voorwaarts in de huidige regel naar het karakter onmiddellijk \fIvóór\fP het karakter \fI\fP. .TP \fBu\fP Maak de laatste verandering ongedaan. .TP \fB[tel] w\fP Ga \fItel\fP woorden voorwaarts. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] x\fP Schrap \fItel\fP karakters. .TP \fB[buffer\-karakter] [tel] y verplaatsing\fP Kopieer (of \(lqyank\(rq) een stuk tekst, opgegeven door de \fItel\fP en \fIverplaatsing\fP naar een buffer. .TP \fB[tel1] z [tel2] \-|.|+|^|\fP Herteken het scherm, optioneel herpositionerend en de grootte aanpassend. .TP \fB[tel] {\fP Ga \fItel\fP alinea's achterwaarts. .TP \fB[tel] |\fP Ga naar een bepaalde kolom \fItel\fP op de huidige regel. .TP \fB[tel] }\fP Ga \fItel\fP alinea's voorwaarts. .TP \fB[tel] ~\fP maakt van de volgende \fItel\fP hoofd\-, kleine\-letters en van de kleine\-, hoofd\-letters, als de \fBtildeop\fP optie niet gezet is. .TP \fB[tel] ~ verplaatsing\fP maakt van de \fItel\fP en \fIverplaatsing\fP karakters, van hoofd\-, kleine\-letters en van kleine\-, hoofd\-letters, als de \fBtildeop\fP optie gezet is. .TP \fB\fP Onderbreek de huidige operatie. .SH "VI TEKST INVOER OPDRACHTEN" De volgende sectie beschrijft de opdrachten die beschikbaar zijn in de tekst invoer mode van de \fI\&vi\fP tekstverwerker. .PP .TP \fB\fP Geef de vorige invoer nog een keer. .TP \fB\fP Wis de vorige \fBshiftwidth\fP kolom grens. .TP \fB^\fP Wis alle autoindent karakters, en zet het autoindent niveau terug. .TP \fB0\fP Wis alle autoindent karakters. .TP \fB\fP Voeg voldoende \fI\fP en \fI\fP karakters in om bij de volgende \fBshiftwidth\fP kolom grens te komen. .TP \fB\fP .TP \fB\fP Wis het laatste karakter. .TP \fB\fP Citeer het volgende karakter. .TP \fB\fP Zet alle ingevoerde tekst in het bestand, en keer terug naar opdracht mode. .TP \fB\fP Wis de huidige regel. .TP \fB\fP .TP \fB\fP Wis het laatste woord. De definitie van `woord' is afhankelijk van de \fBaltwerase\fP en \fBttywerase\fP opties. .TP \fB[0\-9A\-Fa\-f]+\fP Zet een karakter met de opgegeven hexadecimale waarde in de tekst. .TP \fB\fP Interrupt tekst invoer mode, terugkerend naar de opdrachten mode. .SH "EX OPDRACHTEN" De volgende sectie beschrijft de opdrachten die beschikbaar zijn in de \fI\&ex\fP tekstverwerker (interface). In elke onderstaande alinea is de titel\-regel de spelling van de opdracht. .PP .TP \fB\fP Het bestand over het scherm schuiven. .TP \fB! argument(en)\fP .TP \fB[interval]! argument(en)\fP Voer een shell opdracht uit, of filter regels door een shell opdracht. .TP \fB"\fP Commentaar. .TP \fB[interval] nu[mmer] [tel] [vlaggen]\fP .TP \fB[interval] # [tel] [vlaggen]\fP Toon de geselecteerde regels, elk voorafgegaan door zijn/haar regelnummer. .TP \fB@ buffer\-karakter\fP .TP \fB* buffer\fP Voer een buffer uit. .TP \fB[regel] a[ppend][!]\fP De ingevoerde tekst wordt na de opgegeven regel toegevoegd. .TP \fB[interval] c[hange][!] [tel]\fP De ingevoerde tekst vervangt de tekst in het interval. .TP \fBcs[cope] add | find | help | kill | reset\fP Voer een `Cscope' opdracht uit. .TP \fB[interval] d[elete] [buffer] [tel] [vlaggen]\fP Schrap de regels uit het bestand. .TP \fBdi[splay] b[uffers] | c[onnections] | s[creens] | t[ags]\fP Toon buffers, Cscope\-verbindingen, schermen of `tags'. .TP \fB[Ee][dit][!] [+opdr] [bestand]\fP .TP \fB[Ee]x[!] [+opdr] [bestand]\fP Bewerk een ander bestand. .TP \fBexu[sage] [opdracht]\fP Toon de spelling van een \fI\&ex\fP opdracht. .TP \fBf[ile] [bestand]\fP Toon, en optioneel verander de bestandsnaam. .TP \fB[Ff]g [naam]\fP Alleen in \fI\&Vi\fP interface. Zet het opgegeven scherm op de voorgrond. .TP \fB[interval] g[lobal] /patroon/ [opdrachten]\fP .TP \fB[interval] v /patroon/ [opdrachten]\fP Pas opdrachten toe op regels die het patroon passen (of niet passen). .TP \fBhe[lp]\fP Toon een help bericht. .TP \fB[line] i[nsert][!]\fP De ingevoerde tekst wordt vóór de opgegeven regel ingevoegd. .TP \fB[range] j[oin][!] [tel] [vlaggen]\fP Voeg regels tekst samen. .TP \fB[interval] l[ist] [tel] [vlaggen]\fP Toon de regels ondubbelzinnig. .TP \fBmap[!] [lhs rhs]\fP Bepaal of toon toetsenbord\-kaart (alleen voor \fI\&vi\fP). .TP \fB[regel] ma[rk] \fP .TP \fB[regel] k \fP Markeer de regel met de markering \fI\fP. .TP \fB[interval] m[ove] regel\fP Verplaats de opgegeven regels naar onder de opgegeven doel regel. .TP \fBmk[exrc][!] bestand\fP Schrijf de afkortingen, tekstverwerker opties en toetsen\-kaarten naar het opgegeven bestand. .TP \fB[Nn][ext][!] [bestand ...]\fP Bewerk het volgende bestand uit de argumenten lijst. .TP \fB[regel] o[pen] /patroon/ [vlaggen]\fP Ga naar openen mode. .TP \fBpre[serve]\fP Sla het bestand op in een vorm die later hersteld kan worden met de \fI\&ex\fP \fB\-r\fP optie. .TP \fB[Pp]rev[ious][!]\fP Bewerk het vorige bestand uit de argumenten lijst. .TP \fB[interval] p[rint] [tel] [vlaggen]\fP Toon de opgegeven regels. .TP \fB[regel] pu[t] [buffer]\fP Voeg de buffer\-inhoud toe aan de huidige regel. .TP \fBq[uit][!]\fP Beëindig de tekstverwerken sessie. .TP \fB[regel] r[ead][!] [bestand]\fP Lees een bestand. .TP \fBrec[over] bestand\fP Herstel het \fIbestand\fP als het eerder bewaard was. .TP \fBres[ize] [+|\-]size\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Vergroot of krimp het huidige scherm. .TP \fBrew[ind][!]\fP Draai de argumenten lijst terug. .TP \fBse[t] [optie[=[waarde]] ...] [nooption ...] [option? ...] [all]\fP Toon of zet tekstverwerker opties. .TP \fBsh[ell]\fP Voer een shell programma uit. .TP \fBso[urce] bestand\fP Lees en voer \fI\&ex\fP opdrachten uit van een bestand. .TP \fB[interval] s[ubstitueer] [/patroon/replace/] [opties] [tel] [vlaggen]\fP .TP \fB[interval] & [opties] [tel] [vlaggen]\fP .TP \fB[interval] ~ [opties] [tel] [vlaggen]\fP Maak substituties. .TP \fBsu[spend][!]\fP .TP \fBst[op][!]\fP .TP \fB\fP Schort de tekstverwerkings\-sessie op. .TP \fB[Tt]a[g][!] tagstring\fP Bewerk het bestand dat het opgegeven `tag' bevat. .TP \fBtagn[ext][!]\fP Bewerk het bestand dat de volgende context voor de huidige `tag' bevat. .TP \fBtagp[op][!] [bestand | nummer]\fP Spring naar de opgegeven `tag' in de `tags' stapel. .TP \fBtagp[rev][!]\fP Bewerk het bestand dat de vorige context voor de huidige `tag' bevat. .TP \fBunm[ap][!] lhs\fP `unmap' een in kaart gebrachte string. .TP \fBve[rsie]\fP Toon de versie van de \fI\&ex/vi\fP tekstverwerker. .TP \fB[regel] vi[sual] [type] [tel] [vlaggen]\fP Alleen \fI\&Ex\fP. Schakel naar \fI\&vi\fP. .TP \fB[Vi]i[sual][!] [+opdr] [bestand]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Bewerk een nieuw bestand. .TP \fBviu[sage] [opdracht]\fP Toon gebruik van een \fI\&vi\fP opdracht. .TP \fB[interval] w[rite][!] [>>] [bestand]\fP .TP \fB[interval] w[rite] [!] [bestand]\fP .TP \fB[interval] wn[!] [>>] [bestand]\fP .TP \fB[interval] wq[!] [>>] [bestand]\fP Schrijf een bestand weg. .TP \fB[interval] x[it][!] [bestand]\fP Schrijf het bestand weg alsof het werd veranderd. .TP \fB[interval] ya[nk] [buffer] [tel]\fP Kopieer de opgegeven regels naar een buffer. .TP \fB[regel] z [type] [tel] [vlaggen]\fP Pas het venster aan. .SH "ZET OPTIES" Er is een groot aantal opties die gezet (en terug gezet) kunnen worden om het gedrag van de tekstverwerker te veranderen. Deze sectie beschrijft de opties, hun afkortingen en hun standaard waardes. .PP In elke alinea onder is het eerste deel van de titel\-regel de volle naam van de optie, gevolgd door gelijkwaardige afkortingen. Het deel in rechte haakjes is de standaard waarde voor de optie. De meeste opties zijn boolean, dat is: ze zijn "aan" of "uit", en hebben geen bijbehorende waarde. .PP Opties zijn van toepassing op zowel \fI\&ex\fP als \fI\&vi\fP modi, tenzij anders opgegeven werd. Meerdere opties kunnen gegeven of ongedaan gemaakt worden, gescheiden door spaties of tabs. Spaties en tabs kunnen opgegeven worden in teken opties (b.v. tags of filec) door elk vooraf te laten gaan door een backslash. Op geen enkele manier kun je een backslash zelf in een optie opnemen. .PP .TP \fBaltwerase [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Kies een alternatief woord\-wissen algoritme. .TP \fBautoindent, ai [uit]\fP Spring nieuwe regels automatisch in. .TP \fBautoprint, ap [uit]\fP Alleen \fI\&Ex\fP. Toon de huidige regel automatisch. .TP \fBautowrite, aw [uit]\fP .\" I cannot get a double quote to print between the square brackets .\" to save my life. The ONLY way I've been able to get this to work .\" is with the .tr command. Schrijf aangepaste bestanden automatisch weg bij het wisselen tussen bestanden. .tr Q" .ds ms backup [QQ] .TP \fB\*(ms\fP .tr QQ Backup bestanden voordat ze worden overschreven. .TP \fBbeautify, bf [uit]\fP Vernietig controle karakters. .TP \fBcdpath [omgevingsvariabele CDPATH, of huidige map]\fP Het map pad dat gebruikt wordt als pad voorvoegsels voor de \fBcd\fP opdracht. .TP \fBcedit [geen standaard]\fP Zet het karakter om de dubbele\-punt opdracht\(hyregel\(hygeschiedenis te bewerken. .TP \fBcolumns, co [80]\fP Zet het aantal kolommen op het scherm. .TP \fBcomment [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Sla voorafgaand commentaar in shell, C en C++ broncode bestanden over. .TP \fBdirectory, dir [omgevingsvariabele TMPDIR, of /tmp]\fP De map waar tijdelijk bestanden worden gemaakt. .TP \fBedcompatible, ed [uit]\fP Onthoudt de waardes van de \(lqc\(rq en \(lqg\(rq achtervoegsels van de \fBsubstitute\fP opdrachten, in plaats van ze te initialiseren als niet gezet voor elke nieuwe opdracht. .TP \fBerrorbells, eb [uit]\fP Alleen \fI\&Ex\fP. Kondig foutberichten aan met een bel. .TP \fBexrc, ex [uit]\fP Lees de opstart bestanden in de huidige map. .TP \fBextended [uit]\fP Reguliere expressies zijn uitgebreide expressies, dat is: \fIegrep\fP(1)\-stijl). .TP \fBfilec [geen standaard]\fP Zet het karakter om bestandsnaam\-pad completeren op de dubbele\-punt opdrachtregel uit te voeren. .TP \fBflash [aan]\fP Knipper het scherm in plaats van het piepen van het toetsenbord bij een fout. .TP \fBhardtabs, ht [8]\fP Zet de ruimte tussen hardware tabulatie instellingen. .TP \fBiclower [uit]\fP Maakt alle Reguliere Expressies ongevoelig voor het verschil tussen hoofd en kleine letters, zolang er geen hoofdletters in de zoektekst voorkomen. .TP \fBignorecase, ic [uit]\fP Negeer het verschil tussen hoofd\- en kleine\-letters in reguliere expressies. .TP \fBkeytime [6]\fP De tienden van seconden dat \fIex/vi\fP wacht voor de volgende toets om een toets in de toetsen\-kaart op te zoeken. .TP \fBleftright [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Doe links\(hyrechts schuiven van het scherm. .TP \fBlines, li [24]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Zet het aantal regels voor op het scherm. .TP \fBlisp [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Verander verschillende zoekopdrachten en opties om te werken met Lisp. \fIDeze optie is nog niet geïmplementeerd\fP. .TP \fBlist [uit]\fP Toon regels op een ondubbelzinnige manier. .TP \fBlock [aan]\fP Probeer een exclusieve grendel op elk te bewerken bestand te krijgen, lezen of schrijven. .TP \fBmagic [aan]\fP Behandel bepaalde karakters speciaal in reguliere expressies. .TP \fBmatchtime [7]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. De tienden van seconden dat \fIex/vi\fP pauzeert om op een overeenkomend karakter te wachten wanneer de \fBshowmatch\fP optie is gezet. .TP \fBmesg [aan]\fP Laat berichten van andere gebruikers toe. .TP \fBmodelines, modeline [uit]\fP .\" I cannot get a double quote to print between the square brackets .\" to save my life. The ONLY way I've been able to get this to work .\" is with the .tr command. Lees de eerste en laatste paar regels van elk bestand voor \fIex\fP opdrachten. \fIDeze optie zal nooit worden geïmplementeerd\fP. .tr Q" .ds ms noprint [QQ] .TP \fB\*(ms\fP .tr QQ Karakters die nooit als afdrukbare karakters worden behandeld. .TP \fBnumber, nu [uit]\fP Laat elke getoonde regel voorafgaan door zijn regelnummer. .TP \fBoctal [uit]\fP Toon onbekende karakters als octale nummers, in plaats van de standaard hexadecimale nummers. .TP \fBopen [aan]\fP Alleen \fI\&Ex\fP. Als deze optie niet is gezet zijn de \fBopen\fP en \fBvisual\fP opdrachten niet toegestaan. .TP \fBoptimize, opt [aan]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Optimaliseer tekst doorvoer naar domme terminals. \fIDeze optie is nog niet geïmplementeerd\fP. .TP \fBparagraphs, para [IPLPPPQPP LIpplpipbp]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Definieer extra alinea grenzen voor de \fB\&{\fP en \fB\&}\fP opdrachten. .TP \fBpath []\fP .\" I cannot get a double quote to print between the square brackets .\" to save my life. The ONLY way I've been able to get this to work .\" is with the .tr command. Definieer extra mappen om te doorzoeken voor bestanden die bewerkt worden. .tr Q" .ds ms print [QQ] .TP \fB\*(ms\fP .tr QQ Karakters die altijd als afdrukbare karakters worden behandeld. .TP \fBprompt [aan]\fP Alleen \fI\&Ex\fP. Geef een opdracht prompt weer. .TP \fBreadonly, ro [uit]\fP Markeer het bestand en de sessie als alleen\(hylezen. .TP \fBrecdir [/var/tmp/vi.recover]\fP De map waar herstel\-bestanden worden opgeslagen. .TP \fBredraw, re [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Simuleer een intelligente terminal op een domme. \fIDeze optie is nog niet geïmplementeerd\fP. .TP \fBremap [aan]\fP Her\-cartograferen toetsen tot opgelost. .TP \fBreport [5]\fP Zet het aantal regels waarover de tekstverwerker veranderingen of `yanks' rapporteert. .TP \fBruler [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Geef een regel/kolom heerser op de dubbele\-punt opdracht regel. .TP \fBscroll, scr [window / 2]\fP Zet het aantal te schuiven regels. .TP \fBsearchincr [uit]\fP Maak de \fB\&/\fP en \fB\&?\fP opdrachten optellend. .TP \fBsections, sect [NHSHH HUnhsh]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Definieer extra sectie grenzen voor de \fB\&[[\fP en \fB\&]]\fP opdrachten. .TP \fBsecure [uit]\fP Zet alle toegang tot externe programma's uit. .TP \fBshell, sh [environment variabele SHELL, of /bin/sh]\fP .\" I cannot get a double quote to print between the square brackets .\" to save my life. The ONLY way I've been able to get this to work .\" is with the .tr command. Kies de shell die gebruikt wordt door de tekstverwerker. .tr Q" .ds ms shellmeta [~{[*?$\`'Q\e] .TP \fB\*(ms\fP .tr QQ Zet de `meta' karakters waarop getest wordt om te zien of bestandsnaam\-expandering nodig is. .TP \fBshiftwidth, sw [8]\fP Zet de autoindent en shift opdracht inspring breedte. .TP \fBshowmatch, sm [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Bemerk overeenkomende \(lq{\(rq en \(lq(\(rq voor \(lq}\(rq en \(lq)\(rq karakters. .TP \fBshowmode, smd [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Toon de huidige mode van de tekstverwerker en een \(lqmodified\(rq {nl: aangepast} vlag. .TP \fBsidescroll [16]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Zet de hoeveelheid dat een links\(hyrechts schuiven\(hyvan\(hyhet\(hyscherm zal schuiven. .TP \fBslowopen, slow [uit]\fP Vertraag het bijwerken van tekst tijdens tekst invoer. \fIDeze optie is nog niet geïmplementeerd\fP. .TP \fBsourceany [uit]\fP Lees opstartbestanden die niet het eigendom de huidige gebruiker zijn. \fIDeze optie zal nooit worden geïmplementeerd\fP. .TP \fBtabstop, ts [8]\fP Deze optie zet tabulatie breedte voor de tekstverwerker weergave. .TP \fBtaglength, tl [0]\fP Zet het aantal significante karakters in een `tag' naam. .TP \fBtags, tag [tags /var/db/libc.tags /sys/kern/tags]\fP Zet de `tags' bestanden lijst. .TP \fBterm, ttytype, tty [environment variabele TERM]\fP Zet de terminal soort. .TP \fBterse [uit]\fP Deze optie maakte vroeger de tekstverwerker\-berichten minder langdradig. Het heeft geen invloed binnen deze implementatie. .TP \fBtildeop [uit]\fP Pas de \fB\&~\fP opdracht aan om een bijbehorende verplaatsing als argument te nemen. .TP \fBtimeout, to [aan]\fP Pauzeer voor toetsen die in kaart gebracht kunnen worden. .TP \fBttywerase [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Kies een alternatief wis algoritme. .TP \fBverbose [uit]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Toon een fout\-melding voor elke fout. .TP \fBw300 [geen standaardwaarde]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Zet de venster grootte als de verbinding\-snelheid minder dan 1200 baud is. .TP \fBw1200 [geen standaardwaarde]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Zet de venster grootte als de verbinding\-snelheid gelijk is aan 1200 baud. .TP \fBw9600 [geen standaardwaarde]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Zet de venster grootte als de verbinding\-snelheid groter is dan 1200 baud. .TP \fBwarn [aan]\fP Alleen \fI\&Ex\fP. Deze optie zorgt voor een waarschuwing naar de terminal als het bestand werd veranderd sinds het de laatste keer werd weggeschreven vóór een \fB\&!\fP opdracht. .TP \fBwindow, w, wi [environment variabele LINES]\fP Zet de grootte voor het scherm. .TP \fBwindowname [uit]\fP Verander de icoon/venster naam naar het huidige bestand, zelfs als het niet herstelt kan worden bij afsluiten van de tekstverwerker. .TP \fBwraplen, wl [0]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Breek regels automatisch af na het opgegeven aantal kolommen vanaf de linker marge. Als de \fBwraplen\fP en \fBwrapmargin\fP opties allebei gezet zijn, dan wordt de \fBwrapmargin\fP waarde gebruikt. .TP \fBwrapmargin, wm [0]\fP Alleen \fI\&Vi\fP. Breek regels automatisch af na het opgegeven aantal kolommen van de rechter marge. Als de \fBwraplen\fP en \fBwrapmargin\fP opties allebei gezet zijn, dan wordt de \fBwrapmargin\fP waarde gebruikt. .TP \fBwrapscan, ws [aan]\fP Zet dat zoeken aan het einde van het bestand naar het begin omvouwt en andersom. .TP \fBwriteany, wa [uit]\fP Zet bestand\(hyoverschrijven\(hytesten uit. .SH OMGEVINGSVARIABELEN .TP \fICOLUMNS\fP Het aantal kolommen op het scherm. Deze waarde zet mogelijke systeem\- of terminal\-specifieke waardes opzij. Als de \fICOLUMNS\fP omgevingsvariabele niet is gezet als \fIex/vi\fP draait, of de \fBcolumns\fP optie is expliciet herzet door de gebruiker, dan zet \fIex/vi\fP de waarde in de omgeving. .TP \fIEXINIT\fP Een lijst met \fI\&ex\fP opstart opdrachten, lees als de variabele \fINEXINIT\fP niet is gezet. .TP \fIHOME\fP De thuis map, gebruikt als het initiële map\-pad naar de opstartbestanden \(lq$\fIHOME\fP/.nexrc\(rq en \(lq$\fIHOME\fP/.exrc\(rq bestanden. Deze waarde wordt ook gebruikt als de standaard map voor de \fI\&vi\fP \fB\&cd\fP opdracht. .TP \fILINES\fP Het aantal regels op het scherm. Deze waarde heeft voorrang boven mogelijke systeem\- of terminal\-specifieke waardes. Als de \fILINES\fP omgevingsvariabele niet is gezet als \fIex/vi\fP draait, of de \fBlines\fP optie is expliciet niet gezet door de gebruiker, dan zet \fIex/vi\fP de waarde in de omgeving. .TP \fINEXINIT\fP Een lijst met \fI\&ex\fP opstart opdrachten. .TP \fISHELL\fP De gebruikers' voorkeur shell (zie ook de \fBshell\fP optie). .TP \fITERM\fP De gebruikers' terminal soort. De standaard soort is \(lqunknown\(rq {onbekend}. Als de \fITERM\fP omgevingsvariabele niet is gezet als \fIex/vi\fP draait, of de \fBterm\fP optie is expliciet niet gezet door de gebruiker, dan zet \fIex/vi\fP de waarde in de omgeving. .TP \fITMPDIR\fP De locatie om tijdelijke bestanden in op te slaan (zie ook de \fBdirectory\fP optie). .SH "ASYNCHRONE GEBEURTENISSEN" .TP SIGALRM \fI\&Vi/ex\fP gebruikt dit signaal voor periodieke backups van bestand aanpassingen en om \(lqbusy\(rq {bezig} berichten weer te geven wanneer operaties waarschijnlijk een lange tijd nodig hebben. .TP SIGHUP .TP SIGTERM Als de huidige buffer veranderd werd sinds het voor het laatst werd weggeschreven in zijn geheel, dan probeert de tekstverwerker om het aangepaste bestand te bewaren zodat het later hersteld kan worden. Zie de \fI\&vi/ex\fP "Reference manual" sectie getiteld \(lqRecovery\(rq voor meer informatie. .TP SIGINT Wanneer een onderbreking optreedt, wordt de huidige operatie gestopt en de tekstverwerker keert terug naar de opdracht mode. Als onderbroken tijdens tekstinvoer wordt de al ingevoerde tekst in het bestand gezet alsof de tekstinvoer normaal eindigde. .TP SIGWINCH Het scherm wordt van grootte veranderd. Zie de \fI\&vi/ex\fP "Reference manual" sectie getiteld \(lqSizing the Screen\(rq voor meer informatie. .TP SIGCONT .TP SIGQUIT .TP SIGTSTP \fI\&Vi/ex\fP negeert deze signalen. .SH BESTANDEN .TP /bin/sh De standaard shell van de gebruiker. .TP /etc/vi.exrc Systeem\(hywijd vi opstart bestand. .TP /tmp Tijdelijke bestanden map. .TP /var/tmp/vi.recover De standaard herstel bestanden map. .TP $HOME/.nexrc ÉÉrste keuze voor het gebruikers' thuis map opstart bestand. .TP $HOME/.exrc Tweede keuze voor het gebruikers' thuis map opstart bestand. .TP \&.nexrc Éérste keuze voor het lokale map opstart bestand. .TP \&.exrc Tweede keuze voor het lokale map opstart bestand. .SH "ZIE OOK" \fIctags\fP(1), \fImore\fP(1), \fIcurses\fP(3), \fIdbopen\fP(3) .sp De \(lqVi Quick Reference\(rq kaart. .sp \(lqAn Introduction to Display Editing with Vi\(rq, te vinden in de \(lqUNIX User's Manual Supplementary Documents\(rq sectie van de 4.3BSD en 4.4BSD handleiding sets. Dit beschikbare document komt momenteel het dichtste bij een introductie in de \fI\&vi\fP scherm tekstverwerker. .sp \(lqEx Reference Manual (Version 3.7)\(rq, te vinden in de \(lqUNIX User's Manual Supplementary Documents\(rq sectie van de 4.3BSD en 4.4BSD handleiding sets. Dit document is de uiteindelijke referentie voor de \fI\&ex\fP tekstverwerker, zoals gedistribueerd in meeste historische 4BSD en System V systemen. .sp \(lqEdit: A tutorial\(rq, te vinden in de \(lqUNIX User's Manual Supplementary Documents\(rq sectie van de 4.3BSD handleiding set. Dit document is een introductie in een simpele versie van de \fI\&ex\fP scherm tekstverwerker. .sp \(lqEx/Vi Reference Manual\(rq, te vinden in de \(lqUNIX User's Manual Supplementary Documents\(rq sectie van de 4.4BSD handleiding sets. Dit document is de uiteindelijke referentie voor de \fI\&nex/nvi\fP tekstverwerkers, zoals gedistribueerd in 4.4BSD en 4.4BSD\-Lite. .PP \fIRoff\fP bronnen voor al deze documenten wordt gedistribueerd met \fInex/nvi\fP in de \fInvi/USD.doc\fP map van de \fInex/nvi\fP broncode. .sp De bestanden \(lqautowrite\(rq, \(lqinput\(rq, \(lqquoting\(rq en \(lqstructures\(rq in de \fInvi/docs/internals\fP map van de \fInex/nvi\fP broncode. .SH GESCHIEDENIS De \fInex/nvi\fP vervangingen voor de \fIex/vi\fP tekstverwerker verschenen voor het eerst in 4.4BSD. .SH "VOLDOET AAN" \fI\&nex/nvi\fP zit dichtbij de IEEE Std1003.2 (\(lqPOSIX\(rq). Dat document verschilt van de historische \fIex/vi\fP praktijk op meerdere plaatsen; er moeten veranderingen aan beide kanten gemaakt worden. .PP .SH VERTALING De Nederlandse vertaling van deze handleiding is geschreven door Jos Boersema en Luc Castermans . .PP Deze vertaling is vrije documentatie; lees de .UR https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html GNU General Public License Version 3 .UE of later over de Copyright-voorwaarden. Er is geen AANSPRAKELIJKHEID. .PP Indien U fouten in de vertaling van deze handleiding zou vinden, stuur een e-mail naar .MT debian-l10n-dutch@lists.debian.org .ME .